Ders Detayı
Ders Tanımı
Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
---|---|---|---|---|---|
FONETİK VE FONETİK LABORATUVARI | SLT1213364 | Bahar Dönemi | 2+2 | 3 | 4 |
Ders Programı | Salı 07:00-07:45 Salı 08:00-08:45 Salı 09:00-09:45 Salı 10:00-10:45 |
Ön Koşul Dersleri | |
Önerilen Seçmeli Dersler |
Dersin Dili | İngilizce |
Dersin Seviyesi | Lisans |
Dersin Türü | Zorunlu |
Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. Saime Seyhun TOPBAŞ |
Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üye. Eda İYİGÜN UZUNÖZ |
Dersin Yardımcıları | |
Dersin Amacı | Konuşma seslerinin nasıl üretildiği, Türkçe’de ve dünya dillerinde konuşma seslerinin üretimi hakkında bilgi kazandırmak ve konuşma seslerini çevriyazı ile gösterebilme ve üretebilmelerine yönelik beceri kazandırmaktır. |
Dersin İçeriği | Bu ders; 1. Hafta: Fonetik bilimi; temel kavramlar,2. Hafta: Konuşmada yer alan organlar ve işlevleri,3. Hafta: Konuşma seslerinin sınıflandırılması ve ayırıcı özellikleri,4. Hafta: Türkçenin ses dağarcığı: ünsüzler ve ünlüler; sesbirimler,5. Hafta: Türkçenin ünsüz ve ünlüleri: sesbirimcikler,6. Hafta: Fonetik analize giriş: Uluslararası Fonetik Abece (IPA),7. Hafta: Uluslar arası fonetik alfabenin kullanım amaçları, 8. Hafta: Dünya dillerinde ünsüzler,9. Hafta: Dünya dillerinde ünlüler,10. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Parça üstü özellikler,11. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Koartikülasyon,12. Hafta: IPA-Fonetik Çevriyazı uygulamaları,13. Hafta: Patlamalı seslerin PRAAT programı ile akustik olarak incelenmesi, 14. Hafta: Sesletim organlarının birebir hareketini gösteren ultrason ve EPG gibi değerlendirme araçlarının kullanım amaçlarını bilir.; konularını içermektedir. |
Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
Fonetik bilimi ile ilgili temel kavramları açıklar | 8, 9 | A, E |
Konuşma üretiminin anatomik yapılarını ve fizyolojisini açıklar. | 19, 8, 9 | A, D |
Konuşma seslerini pulmonic, nonpulmonic, ünlü ve ünsüz olarak sınıflandırır. | 14, 8, 9 | A, D |
Uluslararası sesçil alfabeyi (IPA) kullanarak konuşmaları çevriyazı ile yazar. | 15, 17, 6 | A, D, E |
Bağlam içinde konuşmada koartikülasyondan kaynaklanan ses değişimlerini tanır ve ve tanımlar. | 16, 17 | A, D |
Uluslararası fonetik alfabede yer alan konuşma seslerini yer, biçim ve ötümlülük özelliklerine göre sınıflandırır. | 14, 16 | A, D |
Sürtünmeli ve patlamalı seslerin akustik özelliklerini tanır. | 17, 6 | A, D |
Konuşmanın suprasegmental özelliklerini açıklar. | 9 | E |
Öğretim Yöntemleri: | 14: Bireysel Çalışma Yöntemi, 15: Rol Oynama ve Drama Tekniği , 16: Soru - Cevap Tekniği , 17: Deney yapma Tekniği, 19: Beyin Fırtınası Tekniği, 6: Deneyimle Öğrenme Modeli, 8: Ters-yüz Edilmiş Sınıf Modeli, 9: Anlatım Yöntemi |
Ölçme Yöntemleri: | A: Klasik Yazılı Sınav, D: Sözlü Sınav, E: Ödev |
Ders Akışı
Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
---|---|---|
1 | 1. Hafta: Fonetik bilimi; temel kavramlar | Dilbilim dersindeki fonetik ile ilgili konularını gözden geçirir. |
2 | 2. Hafta: Konuşmada yer alan organlar ve işlevleri | Önerilen anatomi sayfalarını ve kitaplarını inceler. |
3 | 3. Hafta: Konuşma seslerinin sınıflandırılması ve ayırıcı özellikleri | Verilen kitap bölümünü okur. |
4 | 4. Hafta: Türkçenin ses dağarcığı: ünsüzler ve ünlüler; sesbirimler | Verilen kitap bölümünü okur. |
5 | 5. Hafta: Türkçenin ünsüz ve ünlüleri: sesbirimcikler | Verilen kitap bölümünü okur. |
6 | 6. Hafta: Fonetik analize giriş: Uluslararası Fonetik Abece (IPA) | Güncel IPA görseli ile derse gelir. |
7 | 7. Hafta: Uluslar arası fonetik alfabenin kullanım amaçları | Önceki ders notlarını gözden geçirir. |
9 | 8. Hafta: Dünya dillerinde ünsüzler | http://sail.usc.edu/span/rtmri_ipa/index.html ve http://langscape.umd.edu/map.php web sitelerini inceler |
9 | 9. Hafta: Dünya dillerinde ünlüler | http://sail.usc.edu/span/rtmri_ipa/index.html ve http://langscape.umd.edu/map.php web sitelerini inceler |
10 | 10. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Parça üstü özellikler | Önerilen kitap bölümlerini okur. |
11 | 11. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Koartikülasyon | IPA sembollerini tekrar gözden geçirir. |
12 | 12. Hafta: IPA-Fonetik Çevriyazı uygulamaları | IPA sembollerini tekrar gözden geçirir. |
13 | 13. Hafta: Patlamalı seslerin PRAAT programı ile akustik olarak incelenmesi | IPA sembollerini tekrar gözden geçirir. |
14 | 14. Hafta: Sesletim organlarının birebir hareketini gösteren ultrason ve EPG gibi değerlendirme araçlarının kullanım amaçlarını bilir. | Ultrason ve EPG için nasıl konuşma uyaranı hazırlanacağını bilir. |
Kaynak |
Powerpoint sunum dosyaları; Bilgisayarlı uygulama Laboratuvar |
1) IPA-International Phonetic Alphabet 2) Bauman-Waengler, J. (2009) Introduction to Phonetics and Phonology-From concepts to transcription. Boston:Pearson. 3) Topbaş, S. (2004) Türkçe Sesletim ve Sesbilgisi Testi. Ankara:MEB |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
1 | 1. Dil ve konuşma terapisi alanındaki güncel temel, kuramsal ve uygulamalı bilimsel bilgiye, bilgi teknolojilerini ve kaynaklarını kullanarak ulaşmayı bilir; bu bilginin doğruluğu, güvenirliği ve geçerliğini değerlendirir | X | |||||
2 | 2. Eğitiminde edindiği bilgi ve becerileri bireysel ve toplumsal düzeyde iletişim, konuşma, dil, ses ve yutma sağlığına yönelik yaşam kalitesinin geliştirilmesi ve bu alandaki bozuklukların önlenmesi, tanılanması ve terapisi için kanıta dayalı bir biçimde ve etkin olarak kullanır. | X | |||||
3 | 3. Toplumsal sorumluluk bilinci ile sağlık ekibi ve diğer meslek uzmanlarıyla disiplinlerarası işbirlikleri kurar ve ekibin güvenilir bir üyesi olur. | X | |||||
4 | 4. Alanında teknolojik cihaz ve araçları kullanarak kanıta dayalı veri toplar, programları planlar, uygular, gerektiğinde değiştirir, sonlandırır, raporlar, güvenli bir şekilde belgeler ve izler. | X | |||||
5 | 5. Mesleki alanında kazandığı bilgi, beceri ve ilgili teknolojiyi kullanarak, biyo-psiko-sosyal ve kültürel temelli bütüncül bir yaklaşımla önleme, fonksiyonel değerlendirme, ayırıcı tanılama, terapi, rehabilitasyon uygulamalarını yapar. | X | |||||
6 | 6. Bağımsız olarak mesleki ve akademik çalışmalarını etkin ve etik biçimde yürütür; ekip üyesi olarak sorumluluk alır ve karşılaşılan ya da öngörülmeyen sorunlara çözüm üretir. | X | |||||
7 | 7. Kalite yönetimi ve sürekliliği, çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahip olarak süreçlere uygun davranır. | X | |||||
8 | 8. Öz-eleştirel bir yaklaşımla kişisel ve mesleki öğrenme gereksinimlerini belirler, en az bir yabancı dil öğrenerek, yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu bir tutum geliştirir ve öğrendiğini sergiler. | X | |||||
9 | 9. Birey olarak sürekli değişime açık olumlu tutumları, davranışları ve iletişimi ile topluma örnek olur; evrensel düzeyde demokrasi ve insan haklarına, toplumsal, kültürel, dilsel ve bireysel farklılıklara saygılı ve duyarlı davranır. | X | |||||
10 | 10. Birey olarak alanını ilgilendiren yasal mevzuata, bilimsel ve mesleki etik değerlere uygun davranır; danışan haklarını gözeterek mesleğinin gerektirdiği tüm görev ve sorumluluklarını yerine getirir ve mesleki haklarını korur ve savunur. | X | |||||
11 | 11. Dil ve konuşma terapisi alanı ile ilgili kurum içi/dışı, ulusal ve uluslararası birey ve halk sağlığı, aile danışmanlığı, toplumsal farkındalık, sağlık ve eğitim politikalarının geliştirilmesi çalışmalarında görev alır, anlaşılır ve doğru bilgi aktarır. | X | |||||
12 | 12. Edindiği araştırma yöntemleri, öğrenme-öğretme, ölçme ve değerlendirme ve yönetim bilgisini kullanarak projelere, araştırmalara dahil olur, bunları planlayarak uygular. | X |
Değerlendirme Sistemi
Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
Ara Sınavın Başarıya Oranı | 40 | |
Genel Sınavın Başarıya Oranı | 60 | |
Toplam | 100 |
AKTS / İşyükü Tablosu | ||||||
Etkinlik | Sayı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) | |||
Ders Saati | 14 | 5 | 70 | |||
Rehberli Problem Çözme | 0 | 0 | 0 | |||
Problem Çözümü / Ödev / Proje / Rapor Tanzimi | 1 | 15 | 15 | |||
Okul Dışı Diğer Faaliyetler | 0 | 0 | 0 | |||
Proje Sunumu / Seminer | 0 | 0 | 0 | |||
Kısa Sınav (QUİZ) ve Hazırlığı | 1 | 10 | 10 | |||
Ara Sınav ve Hazırlığı | 1 | 15 | 15 | |||
Genel Sınav ve Hazırlığı | 0 | 25 | 0 | |||
Performans Görevi, Bakım Planı | 0 | 0 | 0 | |||
Toplam İş Yükü (Saat) | 110 | |||||
Dersin AKTS Kredisi = Toplam İş Yükü (Saat)/30*=(110/30) | 4 | |||||
Dersin AKTS Kredisi: *30 saatlik çalışma 1 AKTS kredisi sayılmaktadır. |
Dersin Detaylı Bilgileri
Ders Tanımı
Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
---|---|---|---|---|---|
FONETİK VE FONETİK LABORATUVARI | SLT1213364 | Bahar Dönemi | 2+2 | 3 | 4 |
Ders Programı | Salı 07:00-07:45 Salı 08:00-08:45 Salı 09:00-09:45 Salı 10:00-10:45 |
Ön Koşul Dersleri | |
Önerilen Seçmeli Dersler |
Dersin Dili | İngilizce |
Dersin Seviyesi | Lisans |
Dersin Türü | Zorunlu |
Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. Saime Seyhun TOPBAŞ |
Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üye. Eda İYİGÜN UZUNÖZ |
Dersin Yardımcıları | |
Dersin Amacı | Konuşma seslerinin nasıl üretildiği, Türkçe’de ve dünya dillerinde konuşma seslerinin üretimi hakkında bilgi kazandırmak ve konuşma seslerini çevriyazı ile gösterebilme ve üretebilmelerine yönelik beceri kazandırmaktır. |
Dersin İçeriği | Bu ders; 1. Hafta: Fonetik bilimi; temel kavramlar,2. Hafta: Konuşmada yer alan organlar ve işlevleri,3. Hafta: Konuşma seslerinin sınıflandırılması ve ayırıcı özellikleri,4. Hafta: Türkçenin ses dağarcığı: ünsüzler ve ünlüler; sesbirimler,5. Hafta: Türkçenin ünsüz ve ünlüleri: sesbirimcikler,6. Hafta: Fonetik analize giriş: Uluslararası Fonetik Abece (IPA),7. Hafta: Uluslar arası fonetik alfabenin kullanım amaçları, 8. Hafta: Dünya dillerinde ünsüzler,9. Hafta: Dünya dillerinde ünlüler,10. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Parça üstü özellikler,11. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Koartikülasyon,12. Hafta: IPA-Fonetik Çevriyazı uygulamaları,13. Hafta: Patlamalı seslerin PRAAT programı ile akustik olarak incelenmesi, 14. Hafta: Sesletim organlarının birebir hareketini gösteren ultrason ve EPG gibi değerlendirme araçlarının kullanım amaçlarını bilir.; konularını içermektedir. |
Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
Fonetik bilimi ile ilgili temel kavramları açıklar | 8, 9 | A, E |
Konuşma üretiminin anatomik yapılarını ve fizyolojisini açıklar. | 19, 8, 9 | A, D |
Konuşma seslerini pulmonic, nonpulmonic, ünlü ve ünsüz olarak sınıflandırır. | 14, 8, 9 | A, D |
Uluslararası sesçil alfabeyi (IPA) kullanarak konuşmaları çevriyazı ile yazar. | 15, 17, 6 | A, D, E |
Bağlam içinde konuşmada koartikülasyondan kaynaklanan ses değişimlerini tanır ve ve tanımlar. | 16, 17 | A, D |
Uluslararası fonetik alfabede yer alan konuşma seslerini yer, biçim ve ötümlülük özelliklerine göre sınıflandırır. | 14, 16 | A, D |
Sürtünmeli ve patlamalı seslerin akustik özelliklerini tanır. | 17, 6 | A, D |
Konuşmanın suprasegmental özelliklerini açıklar. | 9 | E |
Öğretim Yöntemleri: | 14: Bireysel Çalışma Yöntemi, 15: Rol Oynama ve Drama Tekniği , 16: Soru - Cevap Tekniği , 17: Deney yapma Tekniği, 19: Beyin Fırtınası Tekniği, 6: Deneyimle Öğrenme Modeli, 8: Ters-yüz Edilmiş Sınıf Modeli, 9: Anlatım Yöntemi |
Ölçme Yöntemleri: | A: Klasik Yazılı Sınav, D: Sözlü Sınav, E: Ödev |
Ders Akışı
Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
---|---|---|
1 | 1. Hafta: Fonetik bilimi; temel kavramlar | Dilbilim dersindeki fonetik ile ilgili konularını gözden geçirir. |
2 | 2. Hafta: Konuşmada yer alan organlar ve işlevleri | Önerilen anatomi sayfalarını ve kitaplarını inceler. |
3 | 3. Hafta: Konuşma seslerinin sınıflandırılması ve ayırıcı özellikleri | Verilen kitap bölümünü okur. |
4 | 4. Hafta: Türkçenin ses dağarcığı: ünsüzler ve ünlüler; sesbirimler | Verilen kitap bölümünü okur. |
5 | 5. Hafta: Türkçenin ünsüz ve ünlüleri: sesbirimcikler | Verilen kitap bölümünü okur. |
6 | 6. Hafta: Fonetik analize giriş: Uluslararası Fonetik Abece (IPA) | Güncel IPA görseli ile derse gelir. |
7 | 7. Hafta: Uluslar arası fonetik alfabenin kullanım amaçları | Önceki ders notlarını gözden geçirir. |
9 | 8. Hafta: Dünya dillerinde ünsüzler | http://sail.usc.edu/span/rtmri_ipa/index.html ve http://langscape.umd.edu/map.php web sitelerini inceler |
9 | 9. Hafta: Dünya dillerinde ünlüler | http://sail.usc.edu/span/rtmri_ipa/index.html ve http://langscape.umd.edu/map.php web sitelerini inceler |
10 | 10. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Parça üstü özellikler | Önerilen kitap bölümlerini okur. |
11 | 11. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Koartikülasyon | IPA sembollerini tekrar gözden geçirir. |
12 | 12. Hafta: IPA-Fonetik Çevriyazı uygulamaları | IPA sembollerini tekrar gözden geçirir. |
13 | 13. Hafta: Patlamalı seslerin PRAAT programı ile akustik olarak incelenmesi | IPA sembollerini tekrar gözden geçirir. |
14 | 14. Hafta: Sesletim organlarının birebir hareketini gösteren ultrason ve EPG gibi değerlendirme araçlarının kullanım amaçlarını bilir. | Ultrason ve EPG için nasıl konuşma uyaranı hazırlanacağını bilir. |
Kaynak |
Powerpoint sunum dosyaları; Bilgisayarlı uygulama Laboratuvar |
1) IPA-International Phonetic Alphabet 2) Bauman-Waengler, J. (2009) Introduction to Phonetics and Phonology-From concepts to transcription. Boston:Pearson. 3) Topbaş, S. (2004) Türkçe Sesletim ve Sesbilgisi Testi. Ankara:MEB |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
1 | 1. Dil ve konuşma terapisi alanındaki güncel temel, kuramsal ve uygulamalı bilimsel bilgiye, bilgi teknolojilerini ve kaynaklarını kullanarak ulaşmayı bilir; bu bilginin doğruluğu, güvenirliği ve geçerliğini değerlendirir | X | |||||
2 | 2. Eğitiminde edindiği bilgi ve becerileri bireysel ve toplumsal düzeyde iletişim, konuşma, dil, ses ve yutma sağlığına yönelik yaşam kalitesinin geliştirilmesi ve bu alandaki bozuklukların önlenmesi, tanılanması ve terapisi için kanıta dayalı bir biçimde ve etkin olarak kullanır. | X | |||||
3 | 3. Toplumsal sorumluluk bilinci ile sağlık ekibi ve diğer meslek uzmanlarıyla disiplinlerarası işbirlikleri kurar ve ekibin güvenilir bir üyesi olur. | X | |||||
4 | 4. Alanında teknolojik cihaz ve araçları kullanarak kanıta dayalı veri toplar, programları planlar, uygular, gerektiğinde değiştirir, sonlandırır, raporlar, güvenli bir şekilde belgeler ve izler. | X | |||||
5 | 5. Mesleki alanında kazandığı bilgi, beceri ve ilgili teknolojiyi kullanarak, biyo-psiko-sosyal ve kültürel temelli bütüncül bir yaklaşımla önleme, fonksiyonel değerlendirme, ayırıcı tanılama, terapi, rehabilitasyon uygulamalarını yapar. | X | |||||
6 | 6. Bağımsız olarak mesleki ve akademik çalışmalarını etkin ve etik biçimde yürütür; ekip üyesi olarak sorumluluk alır ve karşılaşılan ya da öngörülmeyen sorunlara çözüm üretir. | X | |||||
7 | 7. Kalite yönetimi ve sürekliliği, çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahip olarak süreçlere uygun davranır. | X | |||||
8 | 8. Öz-eleştirel bir yaklaşımla kişisel ve mesleki öğrenme gereksinimlerini belirler, en az bir yabancı dil öğrenerek, yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu bir tutum geliştirir ve öğrendiğini sergiler. | X | |||||
9 | 9. Birey olarak sürekli değişime açık olumlu tutumları, davranışları ve iletişimi ile topluma örnek olur; evrensel düzeyde demokrasi ve insan haklarına, toplumsal, kültürel, dilsel ve bireysel farklılıklara saygılı ve duyarlı davranır. | X | |||||
10 | 10. Birey olarak alanını ilgilendiren yasal mevzuata, bilimsel ve mesleki etik değerlere uygun davranır; danışan haklarını gözeterek mesleğinin gerektirdiği tüm görev ve sorumluluklarını yerine getirir ve mesleki haklarını korur ve savunur. | X | |||||
11 | 11. Dil ve konuşma terapisi alanı ile ilgili kurum içi/dışı, ulusal ve uluslararası birey ve halk sağlığı, aile danışmanlığı, toplumsal farkındalık, sağlık ve eğitim politikalarının geliştirilmesi çalışmalarında görev alır, anlaşılır ve doğru bilgi aktarır. | X | |||||
12 | 12. Edindiği araştırma yöntemleri, öğrenme-öğretme, ölçme ve değerlendirme ve yönetim bilgisini kullanarak projelere, araştırmalara dahil olur, bunları planlayarak uygular. | X |
Değerlendirme Sistemi
Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
Ara Sınavın Başarıya Oranı | 40 | |
Genel Sınavın Başarıya Oranı | 60 | |
Toplam | 100 |