Ders Tanımı
| Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| İLAÇ ETKİLEŞMELERİ | - | Güz Dönemi | 2+0 | 2 | 3 |
| Ders Programı |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Programa Bağlı Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üye. Büşra Nur ÇATTIK |
| Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üye. Büşra Nur ÇATTIK, Dr.Öğr.Üye. Çağlar MACİT |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Tedavi amacıyla kullanılan ilaçların dikkat edilmediği takdirde başka ilaçlar veya besinlerle etkileşerek istenen etkiyi sağlayamaması veya istenenden daha fazla etki göstermesi olarak kısaca tanımlayabileceğimiz ilaç etkileşmeleri konusunda öğrencileri bilgilendirmektir. |
| Dersin İçeriği | Bu ders; İlaç etkileşimlerinin mekanizması: Farmakokinetik ve Farmakodinamik etkileşmeler,CYP enzim ailesi ve CYP.leri indükleyen ve inhibe eden ilaçlar, İlaç-ilaç etkileşimleri ve ilaç yan/advers etkilerinin bildiriminin önemi (farmakovijilans),Alkol etkileşimleri, besin- etkileşimleri,Antibakteriel ve antiviral ilaç etkileşimleri,Antihipertansif ilaç etkileşimleri,Antiaritmik ve dijital glikozid ilaç etkileşimleri,Antianjinal, Antikoagülan ilaç etkileşimleri,Analjezik ve non-steroid antiinflamatuar ilaç etkileşimleri,İmmünsupresif ilaç etkileşimleri,Antikonvülzan ilaç etkileşimleri,Nöroleptik, anksiyolitik ve hipnotik ilaç etkileşimleri,Antidepresan ve oral kontraseptif ilaç etkileşimleri,Herballerle etkileşimler; konularını içermektedir. |
| Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
| 1. İlaç etkileşme mekanizmalarını sınıflandırır | 16, 4, 9 | A |
| 1.1. Farmakokinetik etkileşmeleri tanımlar | 16, 4, 9 | A |
| 1.2. Farmakodinamik etkileşmeleri açıklar | 16, 4, 9 | A, G |
| 2. Farmakovijilansın önemini açıklar | 16, 4, 9 | A |
| 2.1. Türkiye Farmakovijilans Merkezi’nin görevlerini listeler | 16, 4, 9 | A |
| 2.2. Advers etki, advers olay vb. kavramları tanımlar | 16, 4, 9 | A |
| 2.3. Eczacının farmakovilinas konusundaki rolünü açıklar | 16, 4, 9 | A |
| 3. İlaç-ilaç etkileşmelerini sınıflandırır | 16, 4, 9 | A |
| 3.1. İlaç-ilaç etileşmelerini örneklendirir | 16, 4, 9 | A |
| 3.2. İlaç-ilaç etkileşmelerinin önlenmesi için dikkat edilmesi gereken hususları listeler | 16, 4, 9 | A |
| 3.3. İlaç- ilaç etkileşmelerinin önlenebilmesi için eczacının görevlerini listeler | 16, 4, 9 | A |
| 4. İlaç-besin etkileşmelerini değerlendirir | 16, 4, 9 | A |
| 4.1. İlaç-besin etkileşmelerini açıklar | 16, 4, 9 | A |
| 4.2. İlaç-besin etkileşmelerinin önlenmesinde alınması gereken tedbirleri listeler | 16, 4, 9 | A |
| Öğretim Yöntemleri: | 16: Soru - Cevap Tekniği , 4: Sorgulama Temelli Öğrenme Modeli, 9: Anlatım Yöntemi |
| Ölçme Yöntemleri: | A: Klasik Yazılı Sınav, G: Kısa Sınav |
Ders Akışı
| Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | İlaç etkileşimlerinin mekanizması: Farmakokinetik ve Farmakodinamik etkileşmeler | 1, 2, 3 |
| 2 | CYP enzim ailesi ve CYP.leri indükleyen ve inhibe eden ilaçlar | 1, 2, 3 |
| 3 | İlaç-ilaç etkileşimleri ve ilaç yan/advers etkilerinin bildiriminin önemi (farmakovijilans) | 1, 2, 3 |
| 4 | Alkol etkileşimleri, besin- etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 5 | Antibakteriel ve antiviral ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 6 | Antihipertansif ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 7 | Antiaritmik ve dijital glikozid ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 8 | Antianjinal, Antikoagülan ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 9 | Analjezik ve non-steroid antiinflamatuar ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 10 | İmmünsupresif ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 11 | Antikonvülzan ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 12 | Nöroleptik, anksiyolitik ve hipnotik ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 13 | Antidepresan ve oral kontraseptif ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 14 | Herballerle etkileşimler | 1, 2, 3 |
| Kaynak |
| 1. Ders notu 2. Kitap: Baxter K, Stockleys Drug Interactions (9th ed), Pharmaceutical Press (2010). 3. Online kaynak: uptodate.com |
| Medscape çevrimiçi ilaç bilgi sistemi TEB Rx ilaç bilgi sistemi |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
| Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
| No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | PY-1. Eczacılık alanındaki bilimsel bilgiye ulaşma, güncel literatürü izleme, değerlendirme ve uygulayabilme bilgisine sahiptir. | X | |||||
| 2 | PY-2. İlaç hammaddeleri ve ilaç şekilleri hakkında ileri derecede bilgiye sahiptir. | ||||||
| 3 | PY-3. Eczacılık alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında ilgili disiplinlerden kişilerle işbirliği yapar. | X | |||||
| 4 | PY-4. İlacın hastaya verilmesi ve kullanımı ile ilgili bilgi ve donanımlarını kullanır, gözetim ve denetim görevi ile akılcı ve güvenli ilaç kullanımını sağlayarak farmasötik bakım hizmeti verir. | X | |||||
| 5 | PY-5. Eczacılık mesleğinin yasa ile sorumluluk verdiği her alanda idari ve teknik olarak donanım kazanır ve kurallara uygun olarak eczane organizasyonunu yapar. | ||||||
| 6 | PY-6. Eczacılık alanı ile ilgili bilgisayar programlarını ve ileri teknolojileri kullanır. | X | |||||
| 7 | PY-7. Eczacılık mesleği alanındaki sorunlara bilimsel veriler/kanıtlar doğrultusunda çözüm üretir. | X | |||||
| 8 | PY-8. İlacın tanınması, kalitesinin sağlanması, kontrolü ve standardizasyonunu yapar. | ||||||
| 9 | PY-9. Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar, yönetir ve süreci izleyip değerlendirir. | X | |||||
| 10 | PY-10. Eczacılık alanı ile ilgili sahip olduğu ileri düzey bilgi birikimini kullanarak bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür ve bu alanda çalışan diğer meslek grupları ile işbirliği içinde ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | X | |||||
| 11 | PY-11. Yaşam boyu öğrenmeyi benimsediğini gösterir, gelişime açıktır ve bu davranışını devam ettirir. | X | |||||
| 12 | PY-12. Eczacılık alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. | X | |||||
| 13 | PY-13. Eczacılık mesleği alanındaki ulusal ve uluslararası gelişmeleri takip eder ve değerlendirir. | X | |||||
| 14 | PY-14. Mesleki etkinlik ve uygulamalarını güvenli bir şekilde belgeler ve kayıt tutar. | X | |||||
| 15 | PY-15. İlaç ile ilgili her konuda hastaya, sağlık personeline ve topluma bilgi aktarır. | X | |||||
| 16 | PY-16. Yabancı dil olarak İngilizceyi, eczacılıkla ilgili yenilikleri izleyebilme ve iletişim kurabilmede kullanır. | X | |||||
| 17 | PY-17. Farmasötik ürünlerin kalite güvencesi konularında ilgili kişiler ve kurumları bilgilendirir. | ||||||
| 18 | PY-18. İlaç hammaddelerinin hazırlanmasından, ilaç şekillerinin tasarımına ve üretimine kadar farmasötik ürün elde edilmesinin her aşamasında görev alır. | X | |||||
| 19 | PY-19. İlaçta ruhsatlandırma koşulları, veri koruma ve patent konularını kavrar ve bunlar arasında ilişki kurar. | ||||||
| 20 | PY-20. Birey olarak görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili mevzuata ve mesleki etik kurallarına uygun davranır. | X | |||||
| 21 | PY-21. Birey ve halk sağlığı, çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahiptir ve uygular. | X | |||||
Değerlendirme Sistemi
| Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
| Ara Sınavın Başarıya Oranı | 40 | |
| Genel Sınavın Başarıya Oranı | 60 | |
| Toplam | 100 | |
| AKTS / İşyükü Tablosu | ||||||
| Etkinlik | Sayı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) | |||
| Ders Saati | 14 | 2 | 28 | |||
| Rehberli Problem Çözme | 0 | 0 | 0 | |||
| Problem Çözümü / Ödev / Proje / Rapor Tanzimi | 7 | 2 | 14 | |||
| Okul Dışı Diğer Faaliyetler | 0 | 0 | 0 | |||
| Proje Sunumu / Seminer | 1 | 2 | 2 | |||
| Kısa Sınav (QUİZ) ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 | |||
| Ara Sınav ve Hazırlığı | 7 | 2 | 14 | |||
| Genel Sınav ve Hazırlığı | 14 | 2 | 28 | |||
| Performans Görevi, Bakım Planı | 0 | 0 | 0 | |||
| Toplam İş Yükü (Saat) | 86 | |||||
| Dersin AKTS Kredisi = Toplam İş Yükü (Saat)/30*=(86/30) | 3 | |||||
| Dersin AKTS Kredisi: *30 saatlik çalışma 1 AKTS kredisi sayılmaktadır. | ||||||
Dersin Detaylı Bilgileri
Ders Tanımı
| Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| İLAÇ ETKİLEŞMELERİ | - | Güz Dönemi | 2+0 | 2 | 3 |
| Ders Programı |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Programa Bağlı Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üye. Büşra Nur ÇATTIK |
| Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üye. Büşra Nur ÇATTIK, Dr.Öğr.Üye. Çağlar MACİT |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Tedavi amacıyla kullanılan ilaçların dikkat edilmediği takdirde başka ilaçlar veya besinlerle etkileşerek istenen etkiyi sağlayamaması veya istenenden daha fazla etki göstermesi olarak kısaca tanımlayabileceğimiz ilaç etkileşmeleri konusunda öğrencileri bilgilendirmektir. |
| Dersin İçeriği | Bu ders; İlaç etkileşimlerinin mekanizması: Farmakokinetik ve Farmakodinamik etkileşmeler,CYP enzim ailesi ve CYP.leri indükleyen ve inhibe eden ilaçlar, İlaç-ilaç etkileşimleri ve ilaç yan/advers etkilerinin bildiriminin önemi (farmakovijilans),Alkol etkileşimleri, besin- etkileşimleri,Antibakteriel ve antiviral ilaç etkileşimleri,Antihipertansif ilaç etkileşimleri,Antiaritmik ve dijital glikozid ilaç etkileşimleri,Antianjinal, Antikoagülan ilaç etkileşimleri,Analjezik ve non-steroid antiinflamatuar ilaç etkileşimleri,İmmünsupresif ilaç etkileşimleri,Antikonvülzan ilaç etkileşimleri,Nöroleptik, anksiyolitik ve hipnotik ilaç etkileşimleri,Antidepresan ve oral kontraseptif ilaç etkileşimleri,Herballerle etkileşimler; konularını içermektedir. |
| Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
| 1. İlaç etkileşme mekanizmalarını sınıflandırır | 16, 4, 9 | A |
| 1.1. Farmakokinetik etkileşmeleri tanımlar | 16, 4, 9 | A |
| 1.2. Farmakodinamik etkileşmeleri açıklar | 16, 4, 9 | A, G |
| 2. Farmakovijilansın önemini açıklar | 16, 4, 9 | A |
| 2.1. Türkiye Farmakovijilans Merkezi’nin görevlerini listeler | 16, 4, 9 | A |
| 2.2. Advers etki, advers olay vb. kavramları tanımlar | 16, 4, 9 | A |
| 2.3. Eczacının farmakovilinas konusundaki rolünü açıklar | 16, 4, 9 | A |
| 3. İlaç-ilaç etkileşmelerini sınıflandırır | 16, 4, 9 | A |
| 3.1. İlaç-ilaç etileşmelerini örneklendirir | 16, 4, 9 | A |
| 3.2. İlaç-ilaç etkileşmelerinin önlenmesi için dikkat edilmesi gereken hususları listeler | 16, 4, 9 | A |
| 3.3. İlaç- ilaç etkileşmelerinin önlenebilmesi için eczacının görevlerini listeler | 16, 4, 9 | A |
| 4. İlaç-besin etkileşmelerini değerlendirir | 16, 4, 9 | A |
| 4.1. İlaç-besin etkileşmelerini açıklar | 16, 4, 9 | A |
| 4.2. İlaç-besin etkileşmelerinin önlenmesinde alınması gereken tedbirleri listeler | 16, 4, 9 | A |
| Öğretim Yöntemleri: | 16: Soru - Cevap Tekniği , 4: Sorgulama Temelli Öğrenme Modeli, 9: Anlatım Yöntemi |
| Ölçme Yöntemleri: | A: Klasik Yazılı Sınav, G: Kısa Sınav |
Ders Akışı
| Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | İlaç etkileşimlerinin mekanizması: Farmakokinetik ve Farmakodinamik etkileşmeler | 1, 2, 3 |
| 2 | CYP enzim ailesi ve CYP.leri indükleyen ve inhibe eden ilaçlar | 1, 2, 3 |
| 3 | İlaç-ilaç etkileşimleri ve ilaç yan/advers etkilerinin bildiriminin önemi (farmakovijilans) | 1, 2, 3 |
| 4 | Alkol etkileşimleri, besin- etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 5 | Antibakteriel ve antiviral ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 6 | Antihipertansif ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 7 | Antiaritmik ve dijital glikozid ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 8 | Antianjinal, Antikoagülan ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 9 | Analjezik ve non-steroid antiinflamatuar ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 10 | İmmünsupresif ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 11 | Antikonvülzan ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 12 | Nöroleptik, anksiyolitik ve hipnotik ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 13 | Antidepresan ve oral kontraseptif ilaç etkileşimleri | 1, 2, 3 |
| 14 | Herballerle etkileşimler | 1, 2, 3 |
| Kaynak |
| 1. Ders notu 2. Kitap: Baxter K, Stockleys Drug Interactions (9th ed), Pharmaceutical Press (2010). 3. Online kaynak: uptodate.com |
| Medscape çevrimiçi ilaç bilgi sistemi TEB Rx ilaç bilgi sistemi |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
| Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
| No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | PY-1. Eczacılık alanındaki bilimsel bilgiye ulaşma, güncel literatürü izleme, değerlendirme ve uygulayabilme bilgisine sahiptir. | X | |||||
| 2 | PY-2. İlaç hammaddeleri ve ilaç şekilleri hakkında ileri derecede bilgiye sahiptir. | ||||||
| 3 | PY-3. Eczacılık alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında ilgili disiplinlerden kişilerle işbirliği yapar. | X | |||||
| 4 | PY-4. İlacın hastaya verilmesi ve kullanımı ile ilgili bilgi ve donanımlarını kullanır, gözetim ve denetim görevi ile akılcı ve güvenli ilaç kullanımını sağlayarak farmasötik bakım hizmeti verir. | X | |||||
| 5 | PY-5. Eczacılık mesleğinin yasa ile sorumluluk verdiği her alanda idari ve teknik olarak donanım kazanır ve kurallara uygun olarak eczane organizasyonunu yapar. | ||||||
| 6 | PY-6. Eczacılık alanı ile ilgili bilgisayar programlarını ve ileri teknolojileri kullanır. | X | |||||
| 7 | PY-7. Eczacılık mesleği alanındaki sorunlara bilimsel veriler/kanıtlar doğrultusunda çözüm üretir. | X | |||||
| 8 | PY-8. İlacın tanınması, kalitesinin sağlanması, kontrolü ve standardizasyonunu yapar. | ||||||
| 9 | PY-9. Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar, yönetir ve süreci izleyip değerlendirir. | X | |||||
| 10 | PY-10. Eczacılık alanı ile ilgili sahip olduğu ileri düzey bilgi birikimini kullanarak bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür ve bu alanda çalışan diğer meslek grupları ile işbirliği içinde ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | X | |||||
| 11 | PY-11. Yaşam boyu öğrenmeyi benimsediğini gösterir, gelişime açıktır ve bu davranışını devam ettirir. | X | |||||
| 12 | PY-12. Eczacılık alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. | X | |||||
| 13 | PY-13. Eczacılık mesleği alanındaki ulusal ve uluslararası gelişmeleri takip eder ve değerlendirir. | X | |||||
| 14 | PY-14. Mesleki etkinlik ve uygulamalarını güvenli bir şekilde belgeler ve kayıt tutar. | X | |||||
| 15 | PY-15. İlaç ile ilgili her konuda hastaya, sağlık personeline ve topluma bilgi aktarır. | X | |||||
| 16 | PY-16. Yabancı dil olarak İngilizceyi, eczacılıkla ilgili yenilikleri izleyebilme ve iletişim kurabilmede kullanır. | X | |||||
| 17 | PY-17. Farmasötik ürünlerin kalite güvencesi konularında ilgili kişiler ve kurumları bilgilendirir. | ||||||
| 18 | PY-18. İlaç hammaddelerinin hazırlanmasından, ilaç şekillerinin tasarımına ve üretimine kadar farmasötik ürün elde edilmesinin her aşamasında görev alır. | X | |||||
| 19 | PY-19. İlaçta ruhsatlandırma koşulları, veri koruma ve patent konularını kavrar ve bunlar arasında ilişki kurar. | ||||||
| 20 | PY-20. Birey olarak görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili mevzuata ve mesleki etik kurallarına uygun davranır. | X | |||||
| 21 | PY-21. Birey ve halk sağlığı, çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahiptir ve uygular. | X | |||||
Değerlendirme Sistemi
| Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
| Ara Sınavın Başarıya Oranı | 40 | |
| Genel Sınavın Başarıya Oranı | 60 | |
| Toplam | 100 | |