Ders Tanımı
Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
---|---|---|---|---|---|
TOKSİKOLOJİ | - | Bahar Dönemi | 3+0 | 3 | 5 |
Ders Programı |
Ön Koşul Dersleri | |
Önerilen Seçmeli Dersler |
Dersin Dili | Türkçe |
Dersin Seviyesi | Lisans |
Dersin Türü | Zorunlu |
Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. Gülden Zehra OMURTAG |
Dersi Verenler | Prof.Dr. Gülden Zehra OMURTAG |
Dersin Yardımcıları | |
Dersin Amacı | Bu dersin amacı, zehir kavramı ve toksik doz, zehirlerin vücuda giriş yolları, zehirlerin toksikokinetiği ve toksikodinamiği, sistemik toksikoloji ve kimyasal maddelerin toksikolojik incelenmesi, zehirlenmelerde genel tedavi prensipleri, allerji, genetik faktörlerin önemi ve advers ilaç reaksiyonları hakkında bilgi vermektir. |
Dersin İçeriği | Bu ders; 1. Toksikolojiye giriş, doz kavramı. Zehirlerin vücuda giriş yolları ve absorbsiyonu,2. Zehirlerin dağılımı, vücutta birikimi, biyotransformasyonu ve biyotransformasyonu etkileyen faktörler. Zehirlerin atılımı.,3. Toksik etki mekanizmaları (Toksikodinami),4. Sistemik toksikoloji. Ksenobiyotiklerin toksikolojik açıdan İncelenmesi. Test sonuçlarının değerlendirilmesi ve risk analizi. Toksisiteyi etkileyen faktörler,5. Organik çözücülerin toksik etkileri. Biyomarkörler.,6. Bitkisel, hayvansal kaynaklı zehirler ve toksik etkileri,7. Mikotoksinler ve toksik etkileri. Mantar zehirlenmeleri ve tedavisi,8. Akut zehirlenmelerde ilk yardım, antidotlar ve tedavi prensipleri,9. Pestisitler, toksik etkileri ve pestisitlerle zehirlenmede tedavi.,10. İlaç toksisitesi. İlaçlarla akut zehirlenmeler ve tedavileri.,11. Metal toksisitesi. ,12. Karbon monoksitle zehirlenme ve tedavisi. Siyanürle zehirlenme ve tedavisi.,13. Farmakogenetik, toksikogenomik, farmakogenetiğin alerjik reaksiyonlardan farkı.,14. Advers etkiler ve Türkiye’de farmakovijilans uygulamaları; konularını içermektedir. |
Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
1. Toksikolojiyi ve doz kavramını tanımlar. | 13, 16, 9 | A |
1.1. Zehirlerin vücuda giriş yolları ve absorbsiyonunu değerlendirir. | 13, 16, 9 | A |
1.2. Zehirlerin dağılımını, vücutta birikimini, biyotransformasyonu ve biyotransformasyonu etkileyen faktörleri ve zehirlerin atılımını değerlendirir. | 13, 16, 9 | A |
2. Toksikodinamiği ve toksikokinetiği açıklar. | 16, 9 | A |
2.1. Sistemik toksikolojiyi açıklar. | 16, 9 | A |
3. Bitkisel, hayvansal kaynaklı zehirleri ve toksik etkilerini karşılaştırıp değerlendirir. | 13, 16, 9 | A |
3.1. Mikotoksinleri ve toksik etkilerini değerlendirir. | 13, 16, 9 | A |
3.2. Mantar zehirlenmeleri ve tedavilerini yorumlar. | 13, 16, 9 | A |
3.3. Pestisitleri ve toksik etkilerini ve tedavi basmaklarını açılar. | 13, 16, 9 | A |
4. Ksenobiyotiklerin zehirlenme belirtilerini ve tedavi yöntemlerini sınıflandırır. | 16, 9 | A |
4.1. Metallerin akut ve kronik toksisite belirtilerini değerlendirir. | 16, 9 | A |
4.2.. Organik çözücülerin toksik etkilerini değerlendirir. | 16, 9 | A |
4.3. İlaçlarla zehirlenmelerde belirtileri ve zehirlenme derecelerine göre tedavi şeklini değerlendirir. | 16, 9 | A |
5. Akut zehirlenmelerde ilk yardım basamaklarını ve antidotları açıklar. | 13, 16, 9 | A |
6. Farmakogenetik, toksikogenomik, farmakogenetik kavramlarını tanımlar. | 13, 16, 9 | A |
6.1. Advers etki ve farmakovijilans kavramlarını tanımlar. | 13, 16, 9 | A |
Öğretim Yöntemleri: | 13: Örnek Olay Yöntemi, 16: Soru - Cevap Tekniği , 9: Anlatım Yöntemi |
Ölçme Yöntemleri: | A: Klasik Yazılı Sınav |
Ders Akışı
Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
---|---|---|
1 | 1. Toksikolojiye giriş, doz kavramı. Zehirlerin vücuda giriş yolları ve absorbsiyonu | 1 |
2 | 2. Zehirlerin dağılımı, vücutta birikimi, biyotransformasyonu ve biyotransformasyonu etkileyen faktörler. Zehirlerin atılımı. | 1 |
3 | 3. Toksik etki mekanizmaları (Toksikodinami) | 1 |
4 | 4. Sistemik toksikoloji. Ksenobiyotiklerin toksikolojik açıdan İncelenmesi. Test sonuçlarının değerlendirilmesi ve risk analizi. Toksisiteyi etkileyen faktörler | 1,2 |
5 | 5. Organik çözücülerin toksik etkileri. Biyomarkörler. | 1 |
6 | 6. Bitkisel, hayvansal kaynaklı zehirler ve toksik etkileri | 1 |
7 | 7. Mikotoksinler ve toksik etkileri. Mantar zehirlenmeleri ve tedavisi | 1 |
8 | 8. Akut zehirlenmelerde ilk yardım, antidotlar ve tedavi prensipleri | 1,2 |
9 | 9. Pestisitler, toksik etkileri ve pestisitlerle zehirlenmede tedavi. | 1 |
10 | 10. İlaç toksisitesi. İlaçlarla akut zehirlenmeler ve tedavileri. | 1 |
11 | 11. Metal toksisitesi. | 1 |
12 | 12. Karbon monoksitle zehirlenme ve tedavisi. Siyanürle zehirlenme ve tedavisi. | 1 |
13 | 13. Farmakogenetik, toksikogenomik, farmakogenetiğin alerjik reaksiyonlardan farkı. | 1 |
14 | 14. Advers etkiler ve Türkiye’de farmakovijilans uygulamaları | 1 |
Kaynak |
1.Ders notu. 2. Nevin VURAL -TOKSİKOLOJİ, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara. (e-book) |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
1 | PY-1. Eczacılık alanındaki bilimsel bilgiye ulaşma, güncel literatürü izleme, değerlendirme ve uygulayabilme bilgisine sahiptir. | X | |||||
2 | PY-2. İlaç hammaddeleri ve ilaç şekilleri hakkında ileri derecede bilgiye sahiptir. | ||||||
3 | PY-3. Eczacılık alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında ilgili disiplinlerden kişilerle işbirliği yapar. | ||||||
4 | PY-4. İlacın hastaya verilmesi ve kullanımı ile ilgili bilgi ve donanımlarını kullanır, gözetim ve denetim görevi ile akılcı ve güvenli ilaç kullanımını sağlayarak farmasötik bakım hizmeti verir. | ||||||
5 | PY-5. Eczacılık mesleğinin yasa ile sorumluluk verdiği her alanda idari ve teknik olarak donanım kazanır ve kurallara uygun olarak eczane organizasyonunu yapar. | ||||||
6 | PY-6. Eczacılık alanı ile ilgili bilgisayar programlarını ve ileri teknolojileri kullanır. | ||||||
7 | PY-7. Eczacılık mesleği alanındaki sorunlara bilimsel veriler/kanıtlar doğrultusunda çözüm üretir. | ||||||
8 | PY-8. İlacın tanınması, kalitesinin sağlanması, kontrolü ve standardizasyonunu yapar. | ||||||
9 | PY-9. Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar, yönetir ve süreci izleyip değerlendirir. | ||||||
10 | PY-10. Eczacılık alanı ile ilgili sahip olduğu ileri düzey bilgi birikimini kullanarak bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür ve bu alanda çalışan diğer meslek grupları ile işbirliği içinde ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | X | |||||
11 | PY-11. Yaşam boyu öğrenmeyi benimsediğini gösterir, gelişime açıktır ve bu davranışını devam ettirir. | X | |||||
12 | PY-12. Eczacılık alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. | X | |||||
13 | PY-13. Eczacılık mesleği alanındaki ulusal ve uluslararası gelişmeleri takip eder ve değerlendirir. | X | |||||
14 | PY-14. Mesleki etkinlik ve uygulamalarını güvenli bir şekilde belgeler ve kayıt tutar. | X | |||||
15 | PY-15. İlaç ile ilgili her konuda hastaya, sağlık personeline ve topluma bilgi aktarır. | X | |||||
16 | PY-16. Yabancı dil olarak İngilizceyi, eczacılıkla ilgili yenilikleri izleyebilme ve iletişim kurabilmede kullanır. | ||||||
17 | PY-17. Farmasötik ürünlerin kalite güvencesi konularında ilgili kişiler ve kurumları bilgilendirir. | ||||||
18 | PY-18. İlaç hammaddelerinin hazırlanmasından, ilaç şekillerinin tasarımına ve üretimine kadar farmasötik ürün elde edilmesinin her aşamasında görev alır. | ||||||
19 | PY-19. İlaçta ruhsatlandırma koşulları, veri koruma ve patent konularını kavrar ve bunlar arasında ilişki kurar. | ||||||
20 | PY-20. Birey olarak görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili mevzuata ve mesleki etik kurallarına uygun davranır. | ||||||
21 | PY-21. Birey ve halk sağlığı, çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahiptir ve uygular. | X |
Değerlendirme Sistemi
Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
Ara Sınavın Başarıya Oranı | 40 | |
Genel Sınavın Başarıya Oranı | 60 | |
Toplam | 100 |
AKTS / İşyükü Tablosu | ||||||
Etkinlik | Sayı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) | |||
Ders Saati | 14 | 3 | 42 | |||
Rehberli Problem Çözme | 0 | 0 | 0 | |||
Problem Çözümü / Ödev / Proje / Rapor Tanzimi | 5 | 2 | 10 | |||
Okul Dışı Diğer Faaliyetler | 0 | 0 | 0 | |||
Proje Sunumu / Seminer | 1 | 10 | 10 | |||
Kısa Sınav (QUİZ) ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 | |||
Ara Sınav ve Hazırlığı | 1 | 30 | 30 | |||
Genel Sınav ve Hazırlığı | 1 | 60 | 60 | |||
Performans Görevi, Bakım Planı | 0 | 0 | 0 | |||
Toplam İş Yükü (Saat) | 152 | |||||
Dersin AKTS Kredisi = Toplam İş Yükü (Saat)/30*=(152/30) | 5 | |||||
Dersin AKTS Kredisi: *30 saatlik çalışma 1 AKTS kredisi sayılmaktadır. |
Dersin Detaylı Bilgileri
Ders Tanımı
Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
---|---|---|---|---|---|
TOKSİKOLOJİ | - | Bahar Dönemi | 3+0 | 3 | 5 |
Ders Programı |
Ön Koşul Dersleri | |
Önerilen Seçmeli Dersler |
Dersin Dili | Türkçe |
Dersin Seviyesi | Lisans |
Dersin Türü | Zorunlu |
Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. Gülden Zehra OMURTAG |
Dersi Verenler | Prof.Dr. Gülden Zehra OMURTAG |
Dersin Yardımcıları | |
Dersin Amacı | Bu dersin amacı, zehir kavramı ve toksik doz, zehirlerin vücuda giriş yolları, zehirlerin toksikokinetiği ve toksikodinamiği, sistemik toksikoloji ve kimyasal maddelerin toksikolojik incelenmesi, zehirlenmelerde genel tedavi prensipleri, allerji, genetik faktörlerin önemi ve advers ilaç reaksiyonları hakkında bilgi vermektir. |
Dersin İçeriği | Bu ders; 1. Toksikolojiye giriş, doz kavramı. Zehirlerin vücuda giriş yolları ve absorbsiyonu,2. Zehirlerin dağılımı, vücutta birikimi, biyotransformasyonu ve biyotransformasyonu etkileyen faktörler. Zehirlerin atılımı.,3. Toksik etki mekanizmaları (Toksikodinami),4. Sistemik toksikoloji. Ksenobiyotiklerin toksikolojik açıdan İncelenmesi. Test sonuçlarının değerlendirilmesi ve risk analizi. Toksisiteyi etkileyen faktörler,5. Organik çözücülerin toksik etkileri. Biyomarkörler.,6. Bitkisel, hayvansal kaynaklı zehirler ve toksik etkileri,7. Mikotoksinler ve toksik etkileri. Mantar zehirlenmeleri ve tedavisi,8. Akut zehirlenmelerde ilk yardım, antidotlar ve tedavi prensipleri,9. Pestisitler, toksik etkileri ve pestisitlerle zehirlenmede tedavi.,10. İlaç toksisitesi. İlaçlarla akut zehirlenmeler ve tedavileri.,11. Metal toksisitesi. ,12. Karbon monoksitle zehirlenme ve tedavisi. Siyanürle zehirlenme ve tedavisi.,13. Farmakogenetik, toksikogenomik, farmakogenetiğin alerjik reaksiyonlardan farkı.,14. Advers etkiler ve Türkiye’de farmakovijilans uygulamaları; konularını içermektedir. |
Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
1. Toksikolojiyi ve doz kavramını tanımlar. | 13, 16, 9 | A |
1.1. Zehirlerin vücuda giriş yolları ve absorbsiyonunu değerlendirir. | 13, 16, 9 | A |
1.2. Zehirlerin dağılımını, vücutta birikimini, biyotransformasyonu ve biyotransformasyonu etkileyen faktörleri ve zehirlerin atılımını değerlendirir. | 13, 16, 9 | A |
2. Toksikodinamiği ve toksikokinetiği açıklar. | 16, 9 | A |
2.1. Sistemik toksikolojiyi açıklar. | 16, 9 | A |
3. Bitkisel, hayvansal kaynaklı zehirleri ve toksik etkilerini karşılaştırıp değerlendirir. | 13, 16, 9 | A |
3.1. Mikotoksinleri ve toksik etkilerini değerlendirir. | 13, 16, 9 | A |
3.2. Mantar zehirlenmeleri ve tedavilerini yorumlar. | 13, 16, 9 | A |
3.3. Pestisitleri ve toksik etkilerini ve tedavi basmaklarını açılar. | 13, 16, 9 | A |
4. Ksenobiyotiklerin zehirlenme belirtilerini ve tedavi yöntemlerini sınıflandırır. | 16, 9 | A |
4.1. Metallerin akut ve kronik toksisite belirtilerini değerlendirir. | 16, 9 | A |
4.2.. Organik çözücülerin toksik etkilerini değerlendirir. | 16, 9 | A |
4.3. İlaçlarla zehirlenmelerde belirtileri ve zehirlenme derecelerine göre tedavi şeklini değerlendirir. | 16, 9 | A |
5. Akut zehirlenmelerde ilk yardım basamaklarını ve antidotları açıklar. | 13, 16, 9 | A |
6. Farmakogenetik, toksikogenomik, farmakogenetik kavramlarını tanımlar. | 13, 16, 9 | A |
6.1. Advers etki ve farmakovijilans kavramlarını tanımlar. | 13, 16, 9 | A |
Öğretim Yöntemleri: | 13: Örnek Olay Yöntemi, 16: Soru - Cevap Tekniği , 9: Anlatım Yöntemi |
Ölçme Yöntemleri: | A: Klasik Yazılı Sınav |
Ders Akışı
Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
---|---|---|
1 | 1. Toksikolojiye giriş, doz kavramı. Zehirlerin vücuda giriş yolları ve absorbsiyonu | 1 |
2 | 2. Zehirlerin dağılımı, vücutta birikimi, biyotransformasyonu ve biyotransformasyonu etkileyen faktörler. Zehirlerin atılımı. | 1 |
3 | 3. Toksik etki mekanizmaları (Toksikodinami) | 1 |
4 | 4. Sistemik toksikoloji. Ksenobiyotiklerin toksikolojik açıdan İncelenmesi. Test sonuçlarının değerlendirilmesi ve risk analizi. Toksisiteyi etkileyen faktörler | 1,2 |
5 | 5. Organik çözücülerin toksik etkileri. Biyomarkörler. | 1 |
6 | 6. Bitkisel, hayvansal kaynaklı zehirler ve toksik etkileri | 1 |
7 | 7. Mikotoksinler ve toksik etkileri. Mantar zehirlenmeleri ve tedavisi | 1 |
8 | 8. Akut zehirlenmelerde ilk yardım, antidotlar ve tedavi prensipleri | 1,2 |
9 | 9. Pestisitler, toksik etkileri ve pestisitlerle zehirlenmede tedavi. | 1 |
10 | 10. İlaç toksisitesi. İlaçlarla akut zehirlenmeler ve tedavileri. | 1 |
11 | 11. Metal toksisitesi. | 1 |
12 | 12. Karbon monoksitle zehirlenme ve tedavisi. Siyanürle zehirlenme ve tedavisi. | 1 |
13 | 13. Farmakogenetik, toksikogenomik, farmakogenetiğin alerjik reaksiyonlardan farkı. | 1 |
14 | 14. Advers etkiler ve Türkiye’de farmakovijilans uygulamaları | 1 |
Kaynak |
1.Ders notu. 2. Nevin VURAL -TOKSİKOLOJİ, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara. (e-book) |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
1 | PY-1. Eczacılık alanındaki bilimsel bilgiye ulaşma, güncel literatürü izleme, değerlendirme ve uygulayabilme bilgisine sahiptir. | X | |||||
2 | PY-2. İlaç hammaddeleri ve ilaç şekilleri hakkında ileri derecede bilgiye sahiptir. | ||||||
3 | PY-3. Eczacılık alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında ilgili disiplinlerden kişilerle işbirliği yapar. | ||||||
4 | PY-4. İlacın hastaya verilmesi ve kullanımı ile ilgili bilgi ve donanımlarını kullanır, gözetim ve denetim görevi ile akılcı ve güvenli ilaç kullanımını sağlayarak farmasötik bakım hizmeti verir. | ||||||
5 | PY-5. Eczacılık mesleğinin yasa ile sorumluluk verdiği her alanda idari ve teknik olarak donanım kazanır ve kurallara uygun olarak eczane organizasyonunu yapar. | ||||||
6 | PY-6. Eczacılık alanı ile ilgili bilgisayar programlarını ve ileri teknolojileri kullanır. | ||||||
7 | PY-7. Eczacılık mesleği alanındaki sorunlara bilimsel veriler/kanıtlar doğrultusunda çözüm üretir. | ||||||
8 | PY-8. İlacın tanınması, kalitesinin sağlanması, kontrolü ve standardizasyonunu yapar. | ||||||
9 | PY-9. Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar, yönetir ve süreci izleyip değerlendirir. | ||||||
10 | PY-10. Eczacılık alanı ile ilgili sahip olduğu ileri düzey bilgi birikimini kullanarak bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür ve bu alanda çalışan diğer meslek grupları ile işbirliği içinde ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | X | |||||
11 | PY-11. Yaşam boyu öğrenmeyi benimsediğini gösterir, gelişime açıktır ve bu davranışını devam ettirir. | X | |||||
12 | PY-12. Eczacılık alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. | X | |||||
13 | PY-13. Eczacılık mesleği alanındaki ulusal ve uluslararası gelişmeleri takip eder ve değerlendirir. | X | |||||
14 | PY-14. Mesleki etkinlik ve uygulamalarını güvenli bir şekilde belgeler ve kayıt tutar. | X | |||||
15 | PY-15. İlaç ile ilgili her konuda hastaya, sağlık personeline ve topluma bilgi aktarır. | X | |||||
16 | PY-16. Yabancı dil olarak İngilizceyi, eczacılıkla ilgili yenilikleri izleyebilme ve iletişim kurabilmede kullanır. | ||||||
17 | PY-17. Farmasötik ürünlerin kalite güvencesi konularında ilgili kişiler ve kurumları bilgilendirir. | ||||||
18 | PY-18. İlaç hammaddelerinin hazırlanmasından, ilaç şekillerinin tasarımına ve üretimine kadar farmasötik ürün elde edilmesinin her aşamasında görev alır. | ||||||
19 | PY-19. İlaçta ruhsatlandırma koşulları, veri koruma ve patent konularını kavrar ve bunlar arasında ilişki kurar. | ||||||
20 | PY-20. Birey olarak görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili mevzuata ve mesleki etik kurallarına uygun davranır. | ||||||
21 | PY-21. Birey ve halk sağlığı, çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahiptir ve uygular. | X |
Değerlendirme Sistemi
Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
Ara Sınavın Başarıya Oranı | 40 | |
Genel Sınavın Başarıya Oranı | 60 | |
Toplam | 100 |