Ders Detayı
Ders Tanımı
| Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| SAĞLIK BİLİMLERİNDE NEDENSELLİK | 2+0 | 2 | 4 |
| Ders Programı |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Doktora |
| Dersin Türü | Programa Bağlı Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. Osman Erol HAYRAN |
| Dersi Verenler | Prof.Dr. Osman Erol HAYRAN |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Tıpta ve sağlık bilimlerinde nedensellik kavramının anlamını ve farklı nedensellik modellerini öğrenmek. |
| Dersin İçeriği | Bu ders; Neden ve nedensellik kavramları: Gereklilik ve yeterlilik,Tıpta nedensellik kavramının evrimi,Bulaşıcı hastalıklarda nedensellik: Henle-Koch postülatları, Epidemiyolojik üçgen,Bulaşıcı olmayan hastalıklarda nedensellik: Hill kriterleri,Çoklu nedensellik: Pasta Modeli,Nedensellik ağları ve Yönlendirilmiş Döngüsüz Grafikler (DAG),Döngüsel nedensellik ve Sindemiler,Deterministik ve deterministik olmayan nedensellik,Olasılıksal nedensellik,Yanlılık, karıştırıcılık, etkileşimlerin rolü,İstatistiksel açıdan nedensellik,Sistemler epidemiyolojisi ve nedensellik,Örnek olaylar ve olgular I,Örnek olaylar ve olgular II; konularını içermektedir. |
| Dersin İçeriği | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
| Bu dersi alan öğrencilerin neden ve nedensellik kavramlarını tanımlayabilmesi; tıpta ve sağlık bilimlerinde kullanılan önemli nedensellik modellerini açıklayabilmesi; nedenselliğe güncel yaklaşımlar doğrultusunda neden-sonuç ilişkilerini yorumlayabilme becerisi kazanmaları beklenmektedir. | 1, 11, 12, 18, 3, 8 | A, C, D |
| Öğretim Yöntemleri: | 1: Anlatım, 11: Seminer, 12: Örnek Olay, 18: Vaka Çalışması, 3: Tartışma, 8: Grup Çalışması |
| Ölçme Yöntemleri: | A: Yazılı sınav, C: Ödev, D: Proje / Tasarım |
Ders Akışı
| Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
| 1 | Neden ve nedensellik kavramları: Gereklilik ve yeterlilik | |
| 2 | Tıpta nedensellik kavramının evrimi | |
| 3 | Bulaşıcı hastalıklarda nedensellik: Henle-Koch postülatları, Epidemiyolojik üçgen | |
| 4 | Bulaşıcı olmayan hastalıklarda nedensellik: Hill kriterleri | |
| 5 | Çoklu nedensellik: Pasta Modeli | |
| 6 | Nedensellik ağları ve Yönlendirilmiş Döngüsüz Grafikler (DAG) | |
| 7 | Döngüsel nedensellik ve Sindemiler | |
| 8 | Deterministik ve deterministik olmayan nedensellik | |
| 9 | Olasılıksal nedensellik | |
| 10 | Yanlılık, karıştırıcılık, etkileşimlerin rolü | |
| 11 | İstatistiksel açıdan nedensellik | |
| 12 | Sistemler epidemiyolojisi ve nedensellik | |
| 13 | Örnek olaylar ve olgular I | |
| 14 | Örnek olaylar ve olgular II |
| Kaynak |
| 1-Susser M. What is a cause and how do we know one? Am J Epidemiol 1991;133(7):635-648. 2-Porta M (ed.). A dictionary of epidemiology. Sixth edition, Oxford University Press, 2014:39-40. 3-Gillies D. Causality, Probability and Medicine. Routledge, New York, 2019. 4-Pearl J. Causality : models, reasoning, and inference. Second edition, Cambridge University Press, 2009. 5-Rothman KJ, Greenland S. Causation and causal inference in epidemiology. Am J Public Health 2005;95:S144-S150. 6-Rothman KJ (ed.). Causal inference. Chestnut Hill, MA:Epidemiology Resources, 1988. 7-Evans AS. Causation and disease: The Henle-Koch postulates revisited. Yale J Biol Med 1976;49:175-195. 8-Hill AB. The environment and disease: Association or causation. Proc R Soc Med 1965;58:295-300. 9-Krieger N. Epidemiology and the web of causation:has anyone seen the spider? Soc Sci Med 1994;39:887-903. 10-Pearl J. Causal inference in the health sciences: A Conceptual Introduction. Health Services and Outcomes Research Methodology 2001;2:189-220. 11-Greenland S. Causal analysis in the Health Sciences.J Am Statist Assoc 2000;95:286-289. 12-Little RJ, Rubin DB. Causal effects in clinical and epidemiological studies via potential outcomes: concepts and analytical approaches. Ann Rev Public Health 2000;21:121-145. 13-Zeilinger A. The message of the quantum. Nature 2005;438, 743 (8 December 2005) | doi:10.1038/438743a 14-Joffe, M., Gambhir, M., Chadeau-Hyam, M. et al. Causal diagrams in systems epidemiology. Emerg Themes Epidemiol 9, 1 (2012). https://doi.org/10.1186/1742-7622-9-1 |
| Ders notları; Sunumlar |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
| Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
| No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
Değerlendirme Sistemi
| Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
| Ara Sınavın Başarıya Oranı | 40 | |
| Genel Sınavın Başarıya Oranı | 60 | |
| Toplam | 100 | |