Tokaç: Sanatı en çok etkileyen hastalık veremdir

Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Başkanı ve Geleneksek ve Tamamlayıcı Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi (GETTAM) Yrd. Doç. Dr. Mahmut Tokaç, Geleneksel Perşembe Toplantıları kapsamında Haliç Yerleşkesinde bir konuşma yaptı. Sözlerine, veremin insanlık tarihi kadar eski bir hastalık olduğunu söyleyerek başlayan Tokaç, veremin sanata nasıl yansıdığını anlattı. Tokaç, hastalıklar içinde sanata en çok etki eden hastalığın verem olduğunu söyledi. Veremi, romantizmin kaynağı bir hastalık olarak niteleyen Tokaç, 19. yüzyılın sonlarında 20. yüzyılın ortalarına dek veremle ilgili yazılan şiirlere, bestelenen şarkılara ve filmlere örnekler verdi. Kendisi de bir doktor olan ve veremden ölen Anton Çehov’un genç yaşta yakalandığı ölümcül hastalığın da etkisiyle bütün öykülerini üstü kapalı da olsa kötümser bir bakış ile yazdığını anlatan Tokaç şöyle dedi: “Fransız yazar Moliere, oğlunun ölümünden sorumlu tuttuğu hekimlerden, onların bilgisizliği ve ukalalıklarını hicveden beş oyun yazdı. 1673’te yazdığı Hastalık Hastası isimli oyunun dördüncü temsilinde birden kan kusmaya başladı ve birkaç saat içinde veremden öldü. Türk Edebiyatında da örnekler çok. Şair Abdülhak Hâmid Tarhan’ın eşi Fatma Hanım veremdir ve hastalık üçüncü devresindedir. Hindistan’dan deniz yoluyla gelirken Beyrut’a gelince Fatma Hanım kötüleşir ve orada ölür. Hâmid, her gün Fatma Hanım’ın mezarını ziyaret eder; geceleri de bir bodrum katında meşhur şiiri Makber’i yazar. Yaşar Kemal’in Hüyükteki Nar Ağacı romanında; Memet ve arkadaşları verem salgını olduğunu bile bile, ölmeyi göze alarak para kazanmak için Çukurova’ya gitmekte diretmeleri anlatılır.” Tokaç, müzikteki örnekler arasında Hastane Önünde İncir Ağacı, Aradım Derdime Çaresi Var ve Anam Ağlar Başucumda şarkılarını, sinemadaki örnekler arasında ise Boş Çerçeve, Hicran Yarası, Beyaz Güller, Sonbahar ve Kelebeğin Rüyası’nı saydı.