Ders Detayı
Ders Tanımı
| Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| İNSAN DAVRANIŞLARINI ANLAMAK | PSK4215008 | Bahar Dönemi | 3+0 | 3 | 6 |
| Ders Programı | Cuma 10:00-10:45 Cuma 11:00-11:45 Cuma 12:00-12:45 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Programa Bağlı Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. Kaasım Fatih YAVUZ |
| Dersi Verenler | Prof.Dr. Kaasım Fatih YAVUZ |
| Dersin Yardımcıları | Dr. Merve Terzioğlu |
| Dersin Amacı | İnsan davranışlarının anlaşılmasında ampirik çalışmaların ortaya koyduğu ilkelerin öğrenilmesi ve bu ilkelerin kullanılarak güncel ve klinik fenomenlerin anlaşılmasına dair etkileşimli bir öğrenme ortamı oluşturulması bu dersin temel amacını oluşturmaktadır. Bu dersle öğrenciler, insan davranışlarını tanımlayabilmeyi, davranışları insana ait diğer unsurlardan ayırdedebilmeyi ve davranışların ele alınmasında davranışın işlevsel analizi modelini kullanabilmeyi öğreneceklerdir. Öğrenciler bu süreçte işlevsel bağlamsalcı felsefe, öğrenme kuramları ve ilişkisel çerçeve kuramının temel ilkelerine dair bilgi edinecekler ve bu öğrendiklerini günlük hayatlarında kullanabileceklerdir. |
| Dersin İçeriği | Bu ders; Giriş, İnsan ve Davranış Kavramları,İnsana ait fenomenler,Davranışın sınıflandırılması,Jenerik Formülasyon: Davranışın İşlevsel analizi,Klasik Koşullanmada Temel Kavramlar ve Olgular,Klasik Koşullanmada Kuramsal Yaklaşımlar,Edimsel Öğrenmede Temel Kavramlar ve Olgular,Edimsel Öğrenmede Kuramsal Yaklaşımlar, Pekişme, Ceza, Sönme,Pekiştirme: Araştırmalar ve Tarifeler, Uyaran Kontrolü,Sözel Davranış ve Tipleri,Kural Güdümlü Davranışlar ve Tipleri,Dil, Biliş ve İlişkisel Öğrenme,İlişkisel Öğrenmenin İlkeleri,hepsini bir araya getirmek; konularını içermektedir. |
| Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
| Öğrenme psikolojisin temel kavramlarını tanımlar, kavramlar arası farkları ayırt eder | 1, 10, 11, 14, 15, 16, 17, 19, 23, 9 | A |
| Örtük ve açık insan davranışlarını ayırt eder ve tanımlar. Davranışsal aşırılık ve eksiklikleri tespit eder. | 9 | A |
| İşlevsel analizin öğelerini tanımlar ve formülasyon yapar. | 14, 23, 9 | A |
| sözel davranışları tanımlar | 10, 16, 19, 9 | A |
| Kural-güdümlü davranış ve ilişkisel öğrenmeye ilişkin temel kavramları tanımlar | 14, 16, 19, 5, 6, 9 | A |
| Davranış kavramını tanımlar. | 1, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 23 |
| Öğretim Yöntemleri: | 1: Tam Öğrenme Modeli, 10: Tartışma Yöntemi, 11: Gösterip Yapma Yöntemi, 13: Örnek Olay Yöntemi, 14: Bireysel Çalışma Yöntemi, 15: Rol Oynama ve Drama Tekniği , 16: Soru - Cevap Tekniği , 17: Deney yapma Tekniği, 19: Beyin Fırtınası Tekniği, 23: Kavram Haritası Tekniği, 5: İşbirlikli Öğrenme Modeli, 6: Deneyimle Öğrenme Modeli, 9: Anlatım Yöntemi |
| Ölçme Yöntemleri: | A: Klasik Yazılı Sınav |
Ders Akışı
| Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Giriş, İnsan ve Davranış Kavramları | Ramnero & Törneke (Bölüm1-2) |
| 2 | İnsana ait fenomenler | Ramnero & Törneke (Bölüm1-2) |
| 3 | Davranışın sınıflandırılması | Ramnero & Törneke (Bölüm 1-2) |
| 4 | Jenerik Formülasyon: Davranışın İşlevsel analizi | Ramnerö & Törneke (Bölüm 3) |
| 5 | Klasik Koşullanmada Temel Kavramlar ve Olgular | Ramnerö & Törneke (Bölüm 4) |
| 6 | Klasik Koşullanmada Kuramsal Yaklaşımlar | Ramnerö & Törneke (Bölüm 4) |
| 7 | Edimsel Öğrenmede Temel Kavramlar ve Olgular | Ramnerö & Törneke (Bölüm 5) |
| 8 | Edimsel Öğrenmede Kuramsal Yaklaşımlar, Pekişme, Ceza, Sönme | Ramnerö & Törneke (Bölüm 5) |
| 9 | Pekiştirme: Araştırmalar ve Tarifeler, Uyaran Kontrolü | Ramnerö & Törneke (Bölüm6) |
| 10 | Sözel Davranış ve Tipleri | Ramnerö & Törneke (Bölüm 7) |
| 11 | Kural Güdümlü Davranışlar ve Tipleri | Yavuz, K.F., Burhan, H. S. (2019). Kural-Güdümlü Davranış: Psikopatoloji ve Psikoterapilerde Temel Bir Süreç. JCBPR. doi: 10.5455/JCBPR.45688 |
| 12 | Dil, Biliş ve İlişkisel Öğrenme | Ramnerö & Törneke (Bölüm 7) |
| 13 | İlişkisel Öğrenmenin İlkeleri | Ramnerö & Törneke (Bölüm 7) |
| 14 | hepsini bir araya getirmek |
| Kaynak |
| Ramnerö J., Torneke N. (2017). İnsan Davranışlarının ABC’si. (The ABCs of Human Behavior), (KF Yavuz & HT Karatepe, Çev. Ed.). İstanbul: Litera Yayıncılık. |
| ----Davranışın İşlevsel Analizi ve Klinikte Kullanımı. K. Fatih Yavuz, F. Bahadır Alptekin. JCBPR 2017; 6(2)88−94 ----Terzioğlu, M., Yavuz, K.F. (2023). İlişkisel Çerçeve Kuramı (İÇK): Dil ve Bilişe Ampirik Bir Yaklaşım. J Cogn Behav Psychother Res; 12(2),188-200. https://doi.org/10.5455/JCBPR.134423 ----Yavuz, K. F. ve Burhan, H. (2020). Kural-güdümlü davranış: Psikopatoloji ve psikoterapilerde temel bir süreç. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 9(1), 57-66. https://doi.org/10.5455/JCBPR.45688 |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
| Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
| No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | PY1. Psikolojinin araştırma ve uygulamaya dönük alt alanlarının temel kavramlarını ve bu alanların temel kuramlarını bilir. | X | |||||
| 2 | PY2. Psikoloji tarihindeki kuram ve ekolleri karşılaştırabilir, yeni gelişmeleri bu bilgileriyle ilişkilendirebilir. | X | |||||
| 3 | PY3. Karşılaştığı sorunları tanıyabilir, yorumlayabilir ve uzmanlık bilgisini kullanarak çözüm sunabilir. | X | |||||
| 4 | PY4. Bir problemi bilimsel yöntemlerle araştırabilir, bulguları yorumlayabilir ve sonuçları bilimsel bir yayın haline getirebilir. | X | |||||
| 5 | PY5. Alanı ile ilgili problemlerin çözümü için kurulan bir ekipte projeye liderlik edebilir, etkinlikleri planlayabilir ve yönetebilir. | X | |||||
| 6 | PY6. Karşılaştığı yeni fikirleri taraf tutmadan bilimsel bakış açısıyla sorgulayabilir ve eleştirebilir. | X | |||||
| 7 | PY7. Yaşam boyu öğrenme prensibini kendisine ilke edinir, alanıyla ilgili yeni gelişmeleri takip edebilir. | X | |||||
| 7 | PY7. Yaşam boyu öğrenme prensibini kendisine ilke edinir, alanıyla ilgili yeni gelişmeleri takip edebilir. | X | |||||
| 8 | PY8. Bir problemle ilgili bulgularını, bilgisini ve çözüm önerilerini meslektaşlarıyla veya konunun yabancısı olan kişilerle, yazılı veya sözlü olarak uygun bir dille paylaşabilir. | X | |||||
| 9 | PY9. Toplumsal sorumluluk bilincine sahip olup mesleki kazanımlarını, yakın ve uzak çevresindeki sorunların çözümünde kullanabilir. | X | |||||
| 10 | PY10. Uluslararası mesleki gelişmeleri izlemek için en az B1 düzeyinde İngilizce bilir. | ||||||
| 11 | PY11. Temel bilgisayar becerilerine sahip olup meslektaşlarıyla güncel platformlar üzerinden iletişim kurabilir. | ||||||
| 12 | PY12. Ölçme-değerlendirmede kullanılan psikolojinin temel araçlarını bilir ve bu araçları kullanabilir. | X | |||||
| 13 | PY13. Mesleki sorumluluk, yetki ve sınırlarını bilir, psikolojik sorunları tanır, çözümü için doğru yönlendirmeyi yapabilir, araştırma ve uygulamada etik ilkelere riayet eder. | X | |||||
| 14 | PY14. Araştırma ve uygulamada bireysel ve kültürel farklılıkları gözetir, araştırma sonuçlarını değerlendirirken bu farklılıkları dikkate alır. | X | |||||
Değerlendirme Sistemi
| Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
| Ara Sınavın Başarıya Oranı | 40 | |
| Genel Sınavın Başarıya Oranı | 60 | |
| Toplam | 100 | |
| AKTS / İşyükü Tablosu | ||||||
| Etkinlik | Sayı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) | |||
| Ders Saati | 14 | 3 | 42 | |||
| Rehberli Problem Çözme | 14 | 3 | 42 | |||
| Problem Çözümü / Ödev / Proje / Rapor Tanzimi | 3 | 6 | 18 | |||
| Okul Dışı Diğer Faaliyetler | 2 | 20 | 40 | |||
| Proje Sunumu / Seminer | 1 | 6 | 6 | |||
| Kısa Sınav (QUİZ) ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 | |||
| Ara Sınav ve Hazırlığı | 1 | 25 | 25 | |||
| Genel Sınav ve Hazırlığı | 1 | 32 | 32 | |||
| Performans Görevi, Bakım Planı | 3 | 6 | 18 | |||
| Toplam İş Yükü (Saat) | 223 | |||||
| Dersin AKTS Kredisi = Toplam İş Yükü (Saat)/30*=(223/30) | 7 | |||||
| Dersin AKTS Kredisi: *30 saatlik çalışma 1 AKTS kredisi sayılmaktadır. | ||||||
Dersin Detaylı Bilgileri
Ders Tanımı
| Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| İNSAN DAVRANIŞLARINI ANLAMAK | PSK4215008 | Bahar Dönemi | 3+0 | 3 | 6 |
| Ders Programı | Cuma 10:00-10:45 Cuma 11:00-11:45 Cuma 12:00-12:45 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Programa Bağlı Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. Kaasım Fatih YAVUZ |
| Dersi Verenler | Prof.Dr. Kaasım Fatih YAVUZ |
| Dersin Yardımcıları | Dr. Merve Terzioğlu |
| Dersin Amacı | İnsan davranışlarının anlaşılmasında ampirik çalışmaların ortaya koyduğu ilkelerin öğrenilmesi ve bu ilkelerin kullanılarak güncel ve klinik fenomenlerin anlaşılmasına dair etkileşimli bir öğrenme ortamı oluşturulması bu dersin temel amacını oluşturmaktadır. Bu dersle öğrenciler, insan davranışlarını tanımlayabilmeyi, davranışları insana ait diğer unsurlardan ayırdedebilmeyi ve davranışların ele alınmasında davranışın işlevsel analizi modelini kullanabilmeyi öğreneceklerdir. Öğrenciler bu süreçte işlevsel bağlamsalcı felsefe, öğrenme kuramları ve ilişkisel çerçeve kuramının temel ilkelerine dair bilgi edinecekler ve bu öğrendiklerini günlük hayatlarında kullanabileceklerdir. |
| Dersin İçeriği | Bu ders; Giriş, İnsan ve Davranış Kavramları,İnsana ait fenomenler,Davranışın sınıflandırılması,Jenerik Formülasyon: Davranışın İşlevsel analizi,Klasik Koşullanmada Temel Kavramlar ve Olgular,Klasik Koşullanmada Kuramsal Yaklaşımlar,Edimsel Öğrenmede Temel Kavramlar ve Olgular,Edimsel Öğrenmede Kuramsal Yaklaşımlar, Pekişme, Ceza, Sönme,Pekiştirme: Araştırmalar ve Tarifeler, Uyaran Kontrolü,Sözel Davranış ve Tipleri,Kural Güdümlü Davranışlar ve Tipleri,Dil, Biliş ve İlişkisel Öğrenme,İlişkisel Öğrenmenin İlkeleri,hepsini bir araya getirmek; konularını içermektedir. |
| Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
| Öğrenme psikolojisin temel kavramlarını tanımlar, kavramlar arası farkları ayırt eder | 1, 10, 11, 14, 15, 16, 17, 19, 23, 9 | A |
| Örtük ve açık insan davranışlarını ayırt eder ve tanımlar. Davranışsal aşırılık ve eksiklikleri tespit eder. | 9 | A |
| İşlevsel analizin öğelerini tanımlar ve formülasyon yapar. | 14, 23, 9 | A |
| sözel davranışları tanımlar | 10, 16, 19, 9 | A |
| Kural-güdümlü davranış ve ilişkisel öğrenmeye ilişkin temel kavramları tanımlar | 14, 16, 19, 5, 6, 9 | A |
| Davranış kavramını tanımlar. | 1, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 23 |
| Öğretim Yöntemleri: | 1: Tam Öğrenme Modeli, 10: Tartışma Yöntemi, 11: Gösterip Yapma Yöntemi, 13: Örnek Olay Yöntemi, 14: Bireysel Çalışma Yöntemi, 15: Rol Oynama ve Drama Tekniği , 16: Soru - Cevap Tekniği , 17: Deney yapma Tekniği, 19: Beyin Fırtınası Tekniği, 23: Kavram Haritası Tekniği, 5: İşbirlikli Öğrenme Modeli, 6: Deneyimle Öğrenme Modeli, 9: Anlatım Yöntemi |
| Ölçme Yöntemleri: | A: Klasik Yazılı Sınav |
Ders Akışı
| Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Giriş, İnsan ve Davranış Kavramları | Ramnero & Törneke (Bölüm1-2) |
| 2 | İnsana ait fenomenler | Ramnero & Törneke (Bölüm1-2) |
| 3 | Davranışın sınıflandırılması | Ramnero & Törneke (Bölüm 1-2) |
| 4 | Jenerik Formülasyon: Davranışın İşlevsel analizi | Ramnerö & Törneke (Bölüm 3) |
| 5 | Klasik Koşullanmada Temel Kavramlar ve Olgular | Ramnerö & Törneke (Bölüm 4) |
| 6 | Klasik Koşullanmada Kuramsal Yaklaşımlar | Ramnerö & Törneke (Bölüm 4) |
| 7 | Edimsel Öğrenmede Temel Kavramlar ve Olgular | Ramnerö & Törneke (Bölüm 5) |
| 8 | Edimsel Öğrenmede Kuramsal Yaklaşımlar, Pekişme, Ceza, Sönme | Ramnerö & Törneke (Bölüm 5) |
| 9 | Pekiştirme: Araştırmalar ve Tarifeler, Uyaran Kontrolü | Ramnerö & Törneke (Bölüm6) |
| 10 | Sözel Davranış ve Tipleri | Ramnerö & Törneke (Bölüm 7) |
| 11 | Kural Güdümlü Davranışlar ve Tipleri | Yavuz, K.F., Burhan, H. S. (2019). Kural-Güdümlü Davranış: Psikopatoloji ve Psikoterapilerde Temel Bir Süreç. JCBPR. doi: 10.5455/JCBPR.45688 |
| 12 | Dil, Biliş ve İlişkisel Öğrenme | Ramnerö & Törneke (Bölüm 7) |
| 13 | İlişkisel Öğrenmenin İlkeleri | Ramnerö & Törneke (Bölüm 7) |
| 14 | hepsini bir araya getirmek |
| Kaynak |
| Ramnerö J., Torneke N. (2017). İnsan Davranışlarının ABC’si. (The ABCs of Human Behavior), (KF Yavuz & HT Karatepe, Çev. Ed.). İstanbul: Litera Yayıncılık. |
| ----Davranışın İşlevsel Analizi ve Klinikte Kullanımı. K. Fatih Yavuz, F. Bahadır Alptekin. JCBPR 2017; 6(2)88−94 ----Terzioğlu, M., Yavuz, K.F. (2023). İlişkisel Çerçeve Kuramı (İÇK): Dil ve Bilişe Ampirik Bir Yaklaşım. J Cogn Behav Psychother Res; 12(2),188-200. https://doi.org/10.5455/JCBPR.134423 ----Yavuz, K. F. ve Burhan, H. (2020). Kural-güdümlü davranış: Psikopatoloji ve psikoterapilerde temel bir süreç. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 9(1), 57-66. https://doi.org/10.5455/JCBPR.45688 |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
| Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
| No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | PY1. Psikolojinin araştırma ve uygulamaya dönük alt alanlarının temel kavramlarını ve bu alanların temel kuramlarını bilir. | X | |||||
| 2 | PY2. Psikoloji tarihindeki kuram ve ekolleri karşılaştırabilir, yeni gelişmeleri bu bilgileriyle ilişkilendirebilir. | X | |||||
| 3 | PY3. Karşılaştığı sorunları tanıyabilir, yorumlayabilir ve uzmanlık bilgisini kullanarak çözüm sunabilir. | X | |||||
| 4 | PY4. Bir problemi bilimsel yöntemlerle araştırabilir, bulguları yorumlayabilir ve sonuçları bilimsel bir yayın haline getirebilir. | X | |||||
| 5 | PY5. Alanı ile ilgili problemlerin çözümü için kurulan bir ekipte projeye liderlik edebilir, etkinlikleri planlayabilir ve yönetebilir. | X | |||||
| 6 | PY6. Karşılaştığı yeni fikirleri taraf tutmadan bilimsel bakış açısıyla sorgulayabilir ve eleştirebilir. | X | |||||
| 7 | PY7. Yaşam boyu öğrenme prensibini kendisine ilke edinir, alanıyla ilgili yeni gelişmeleri takip edebilir. | X | |||||
| 7 | PY7. Yaşam boyu öğrenme prensibini kendisine ilke edinir, alanıyla ilgili yeni gelişmeleri takip edebilir. | X | |||||
| 8 | PY8. Bir problemle ilgili bulgularını, bilgisini ve çözüm önerilerini meslektaşlarıyla veya konunun yabancısı olan kişilerle, yazılı veya sözlü olarak uygun bir dille paylaşabilir. | X | |||||
| 9 | PY9. Toplumsal sorumluluk bilincine sahip olup mesleki kazanımlarını, yakın ve uzak çevresindeki sorunların çözümünde kullanabilir. | X | |||||
| 10 | PY10. Uluslararası mesleki gelişmeleri izlemek için en az B1 düzeyinde İngilizce bilir. | ||||||
| 11 | PY11. Temel bilgisayar becerilerine sahip olup meslektaşlarıyla güncel platformlar üzerinden iletişim kurabilir. | ||||||
| 12 | PY12. Ölçme-değerlendirmede kullanılan psikolojinin temel araçlarını bilir ve bu araçları kullanabilir. | X | |||||
| 13 | PY13. Mesleki sorumluluk, yetki ve sınırlarını bilir, psikolojik sorunları tanır, çözümü için doğru yönlendirmeyi yapabilir, araştırma ve uygulamada etik ilkelere riayet eder. | X | |||||
| 14 | PY14. Araştırma ve uygulamada bireysel ve kültürel farklılıkları gözetir, araştırma sonuçlarını değerlendirirken bu farklılıkları dikkate alır. | X | |||||
Değerlendirme Sistemi
| Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
| Ara Sınavın Başarıya Oranı | 40 | |
| Genel Sınavın Başarıya Oranı | 60 | |
| Toplam | 100 | |