Öğrencilere (sinema filmi, dizi, belgesel, tiyatro metni gibi) görsel-işitsel kaynaklar için nitelikli altyazı çevirileri üretebilmeleri konusunda gereken donanımı kazandırmaktır. Ders kapsamında (televizyon, dağıtımcılar, festivaller gibi) işveren durumundaki farklı kurumların çalışma biçimleri ve bunun getirdiği teknik çeşitlilik tanıtılacak; farklı tema ve üslupları içeren metinlerin altyazı çevirisinin kendine has özellikleri gözetilerek nasıl işlenebileceği uygulamalı olarak örneklenecektir.
Dersin İçeriği
Bu ders; Derse giriş, ders içeriğinin ve işleyişinin tanıtılması,Altyazı ve dublaj çevirisi nedir? Farklı iş alanlarının tanıtılması.,Altyazı oluşturma süreci – Metni altyazı birimlerine ayırma işlemi “spotting”,Altyazı oluşturma süreci – Altyazıda imla tutarlılığı ve dil bütünlüğü,Altyazı oluşturma süreci – Diyalog listesi çözümleme,Altyazı oluşturma süreci – Kültürel bağlamın altyazıya aktarılmasıyla ilgili çalışmalar,Uygulama 1 – Günlük dile yakın görselişitsel kaynak,Uygulama 1 – Günlük dile yakın görselişitsel kaynak ,Çeviri değerlendirme,Uygulama 2 – Müzikal, edebiyat uyarlaması, tiyatro eseri çevirisi,Çeviri değerlendirme,Uygulama 3 Belgesel çevirisi,Çeviri değerlendirme,Genel Tekrar; konularını içermektedir.
Dersin Öğrenme Kazanımları
Öğretim Yöntemleri
Ölçme Yöntemleri
1. Görsel işitsel çevirinin türleri, kendine özgü nitelikleri ve çeviri bilimi içindeki yeri hakkında genel bir bakış kazanacaktır.
10, 14, 16, 6, 9
A, E
1.1. Altyazı çevirisinin temel kurallarını ve çeviri sürecinin aşamalarını kavrayacaktır.
10, 14, 16, 6, 9
1.2. Altyazı çevirisi için kullanılan formatları ve yazım kurallarını öğrenerek altyazı çevirisini anlama yeteneğini geliştirecektir.
10, 13, 14, 16, 4, 6, 9
2. Farklı türlerde, farklı konular işleyen görsel işitsel kaynaklarla ilgili farklı formatlardaki metinleri çözümleyip bunlar için televizyon ve sinema ağırlıklı olmak üzere piyasadaki talepleri karşılayacak nitelikte, anlamlı ve uygun çeviri metinler üretmek üzere uygulamalar yaparak deneyim kazanmış olacaktır.
10, 16, 19, 20, 5, 6, 9
A, E
2.1. İzleyiciye görsel ve işitsel uyumlu altyazı çevirileri üretebilecektir.
13, 16, 21, 4, 6, 9
2.2. Altyazı çevirisinde zamanlama ve metin uzunluğu gibi faktörleri dikkate alarak profesyonel altyazı çevirisi yapma yeteneğini geliştirecektir.
13, 14, 16, 21, 6, 9
3. Çeşitli altyazı yazılımlarını kullanabilecektir.
11, 16, 2, 21, 6, 9
A, H
3.1. Altyazı yazılımlarını kullanarak altyazı çevirisi yapabilecektir.
14, 2, 21, 6, 9
3.2. Altyazı yazılımlarının temel özelliklerini ve işlevlerini anlayarak altyazı çevirisi becerilerini geliştirecektir.
16, 2, 6, 9
4. Kültürel ve dil uygunluğunu sağlayabilecektir.
10, 16, 9
A
4.1. Hedef izleyici kitlesine uygun kültürel ve dil öğelerini içeren altyazı çevirileri yapabilecektir.
13, 14, 2
4.2. İzleyiciye yabancı terimleri ve deyimleri açıklamak için altyazı çevirisini düzeltebilme ve adapte edebilme yeteneğini geliştirecektir.
5.1. Altyazı çevirisi projelerini planlama, zamanlama ve bütçe yönetimi konularında bilgi sahibi olarak altyazı çevirisi projelerini yönetebilecektir.
13, 2, 6, 9
5.2. İşbirliği gerektiren altyazı çevirisi projelerinde ekip çalışması becerilerini geliştirerek profesyonel düzeyde projeleri yönetebilecektir.
13, 14, 16, 2, 6, 9
Öğretim Yöntemleri:
10: Tartışma Yöntemi, 11: Gösterip Yapma Yöntemi, 13: Örnek Olay Yöntemi, 14: Bireysel Çalışma Yöntemi, 16: Soru - Cevap Tekniği , 19: Beyin Fırtınası Tekniği, 2: Proje Temelli Öğrenme Modeli, 20: Tersine Beyin Fırtınası Tekniği, 21: Benzetim/Simülasyon Tekniği, 4: Sorgulama Temelli Öğrenme Modeli, 5: İşbirlikli Öğrenme Modeli, 6: Deneyimle Öğrenme Modeli, 9: Anlatım Yöntemi
Ölçme Yöntemleri:
A: Klasik Yazılı Sınav, E: Ödev, H: Performans Görevi
Ders Akışı
Sıra
Konular
Ön Hazırlık
1
Derse giriş, ders içeriğinin ve işleyişinin tanıtılması
2
Altyazı ve dublaj çevirisi nedir? Farklı iş alanlarının tanıtılması.
3
Altyazı oluşturma süreci – Metni altyazı birimlerine ayırma işlemi “spotting”
4
Altyazı oluşturma süreci – Altyazıda imla tutarlılığı ve dil bütünlüğü
5
Altyazı oluşturma süreci – Diyalog listesi çözümleme
6
Altyazı oluşturma süreci – Kültürel bağlamın altyazıya aktarılmasıyla ilgili çalışmalar
7
Uygulama 1 – Günlük dile yakın görselişitsel kaynak
8
Uygulama 1 – Günlük dile yakın görselişitsel kaynak
9
Çeviri değerlendirme
10
Uygulama 2 – Müzikal, edebiyat uyarlaması, tiyatro eseri çevirisi
11
Çeviri değerlendirme
12
Uygulama 3 Belgesel çevirisi
13
Çeviri değerlendirme
14
Genel Tekrar
Kaynak
- Baker, R.G., Lambourne, A.D. and Rowston, G. (1984) Handbook for Television Subtitles. England: IBA.
-Newmark, P. (1998). A Textbook of Translation. New York: Prentice Hall.
- Gottlieb, H. (1994) ‘Subtitling: People translating people’. In C. Dollerup and Lindegaard (eds) Teaching Translation and Interpreting 2: Insights, Aims, Visions (pp. 261–74). Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins.
- Luyken, G. M., Herbst, T. Langham-Brown, J., Reid, H. and Spinhof, H. (1991) Overcoming Language Barriers in Television: Dubbing and Subtitling for the European Audience. Manchester: European Institute for the Media.
- Gottlieb, H. (1992) ‘Subtitling – a new university discipline’. In C. Dollerup and Loddegaard (eds) Teaching Translation and Interpreting (pp. 161–70). Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins.
- Bogucki, Ł. (2004) A Relevance Framework for Constraints on Cinema Subtitling.
- Baker, M. (1992) In Other Words. London: Routledge.
- De Linde, Z. and Kay, N. (1999) The Semiotics of Subtitling. Manchester: St. Jerome. Gottlieb, H. (2003)
- Screen Translation: Six Studies in Subtitling, Dubbing and Voice-Over. Copenhagen: University of Copenhagen.
- Grice, H.P. (1975) ‘Logic and conversation’. In L. Cole and J.L. Morgan (eds) Syntax and Semantics (pp. 41–58). New York: Academic Press. Ivarsson, J. and Carroll, M. (1998)
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
No
Program Yeterliliği
Katkı Düzeyi
1
2
3
4
5
1
Çeviribilim konusunda kuramsal bilgiye sahiptir.
X
2
İngilizce dil yapısı ve kuramları hakkında bilgiye sahiptir.
3
Dil ve kültür nedir konusunda kuramsal bilgiye sahiptir.
4
Türkçe dil yapısı ve kuramları konusunda teorik ve kuramsal bilgiye sahiptir.
5
Türkçe ve İngilizce dil yapıları arasındaki farklar konusunda teorik bilgiye sahiptir.
X
6
Edebi eserleri, çeşitli alan ve türdeki metinleri, bilimsel makaleleri, gazete ve dergileri, siyasi, hukuki, ekonomik, teknik ve diğer türdeki eserleri çevirecek yeteneğe sahip olur.
X
7
Karşılaştığı metinleri anlam bütünlüğü ve ifade doğruluğu içinde, doğru kavram ve terimleri kullanarak çevirisini yapabilir.
X
8
Yapılmış çevirilerin doğruluğu ve uygunluğu açısından kontrolünü yapabilir.
X
9
Daha etkin çalışabilmek için çeviri alanında kullanılan bilişim teknolojilerinin sunduğu imkanları kullanabilir.
X
10
Kendi çeviri ofisini açabilir ve gelen çevirileri projelendirip ekibinde çalışanları da organize ederek en güzel şekilde sonuçlandırabilir.
11
Gazete, dergi, yayınevi gibi kurumlarda çevirmen ve çeviri editörü olarak görev alabilir.
12
Çeviri alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir.
13
Sürekli bir şekilde okuyarak İngilizce bilgisini geliştirir ve terminoloji dağarcığını artırır.
14
Ardıl çeviri yaparken kalabalıkların önünde iletişim becerilerini kullanarak işini en iyi ve etkin bir şekilde yapar.
15
Çeviri hakkında bilgi sahibi olmak isteyenlere her ortamda tavsiye ve önerileriyle yardımcı olur.
16
Bilişim teknolojilerinin bu alana özgün geliştirdiği yazılım ve donanımları kullanabilir ve öğrenmek isteyenlere yardımcı olur.
X
Değerlendirme Sistemi
Katkı Düzeyi
Mutlak Değerlendirme
Ara Sınavın Başarıya Oranı
40
Genel Sınavın Başarıya Oranı
60
Toplam
100
AKTS / İşyükü Tablosu
Etkinlik
Sayı
Süresi (Saat)
Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Saati
14
4
56
Rehberli Problem Çözme
0
0
0
Problem Çözümü / Ödev / Proje / Rapor Tanzimi
14
6
84
Okul Dışı Diğer Faaliyetler
0
0
0
Proje Sunumu / Seminer
0
0
0
Kısa Sınav (QUİZ) ve Hazırlığı
0
0
0
Ara Sınav ve Hazırlığı
1
8
8
Genel Sınav ve Hazırlığı
1
15
15
Performans Görevi, Bakım Planı
0
0
0
Toplam İş Yükü (Saat)
163
Dersin AKTS Kredisi = Toplam İş Yükü (Saat)/30*=(163/30)
5
Dersin AKTS Kredisi: *30 saatlik çalışma 1 AKTS kredisi sayılmaktadır.
Dersin Detaylı Bilgileri
Ders Tanımı
Ders
Kodu
Yarıyıl
T+U Saat
Kredi
AKTS
ALTYAZI ÇEVİRİSİ
-
Bahar Dönemi
4+0
4
5
Ders Programı
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili
İngilizce
Dersin Seviyesi
Ön Lisans
Dersin Türü
Zorunlu
Dersin Koordinatörü
Öğr.Gör. Celal SARIOĞLU
Dersi Verenler
Öğr.Gör. Nüket KANTÜRK, Öğr.Gör. Celal SARIOĞLU
Dersin Yardımcıları
Dersin Amacı
Öğrencilere (sinema filmi, dizi, belgesel, tiyatro metni gibi) görsel-işitsel kaynaklar için nitelikli altyazı çevirileri üretebilmeleri konusunda gereken donanımı kazandırmaktır. Ders kapsamında (televizyon, dağıtımcılar, festivaller gibi) işveren durumundaki farklı kurumların çalışma biçimleri ve bunun getirdiği teknik çeşitlilik tanıtılacak; farklı tema ve üslupları içeren metinlerin altyazı çevirisinin kendine has özellikleri gözetilerek nasıl işlenebileceği uygulamalı olarak örneklenecektir.
Dersin İçeriği
Bu ders; Derse giriş, ders içeriğinin ve işleyişinin tanıtılması,Altyazı ve dublaj çevirisi nedir? Farklı iş alanlarının tanıtılması.,Altyazı oluşturma süreci – Metni altyazı birimlerine ayırma işlemi “spotting”,Altyazı oluşturma süreci – Altyazıda imla tutarlılığı ve dil bütünlüğü,Altyazı oluşturma süreci – Diyalog listesi çözümleme,Altyazı oluşturma süreci – Kültürel bağlamın altyazıya aktarılmasıyla ilgili çalışmalar,Uygulama 1 – Günlük dile yakın görselişitsel kaynak,Uygulama 1 – Günlük dile yakın görselişitsel kaynak ,Çeviri değerlendirme,Uygulama 2 – Müzikal, edebiyat uyarlaması, tiyatro eseri çevirisi,Çeviri değerlendirme,Uygulama 3 Belgesel çevirisi,Çeviri değerlendirme,Genel Tekrar; konularını içermektedir.
Dersin Öğrenme Kazanımları
Öğretim Yöntemleri
Ölçme Yöntemleri
1. Görsel işitsel çevirinin türleri, kendine özgü nitelikleri ve çeviri bilimi içindeki yeri hakkında genel bir bakış kazanacaktır.
10, 14, 16, 6, 9
A, E
1.1. Altyazı çevirisinin temel kurallarını ve çeviri sürecinin aşamalarını kavrayacaktır.
10, 14, 16, 6, 9
1.2. Altyazı çevirisi için kullanılan formatları ve yazım kurallarını öğrenerek altyazı çevirisini anlama yeteneğini geliştirecektir.
10, 13, 14, 16, 4, 6, 9
2. Farklı türlerde, farklı konular işleyen görsel işitsel kaynaklarla ilgili farklı formatlardaki metinleri çözümleyip bunlar için televizyon ve sinema ağırlıklı olmak üzere piyasadaki talepleri karşılayacak nitelikte, anlamlı ve uygun çeviri metinler üretmek üzere uygulamalar yaparak deneyim kazanmış olacaktır.
10, 16, 19, 20, 5, 6, 9
A, E
2.1. İzleyiciye görsel ve işitsel uyumlu altyazı çevirileri üretebilecektir.
13, 16, 21, 4, 6, 9
2.2. Altyazı çevirisinde zamanlama ve metin uzunluğu gibi faktörleri dikkate alarak profesyonel altyazı çevirisi yapma yeteneğini geliştirecektir.
13, 14, 16, 21, 6, 9
3. Çeşitli altyazı yazılımlarını kullanabilecektir.
11, 16, 2, 21, 6, 9
A, H
3.1. Altyazı yazılımlarını kullanarak altyazı çevirisi yapabilecektir.
14, 2, 21, 6, 9
3.2. Altyazı yazılımlarının temel özelliklerini ve işlevlerini anlayarak altyazı çevirisi becerilerini geliştirecektir.
16, 2, 6, 9
4. Kültürel ve dil uygunluğunu sağlayabilecektir.
10, 16, 9
A
4.1. Hedef izleyici kitlesine uygun kültürel ve dil öğelerini içeren altyazı çevirileri yapabilecektir.
13, 14, 2
4.2. İzleyiciye yabancı terimleri ve deyimleri açıklamak için altyazı çevirisini düzeltebilme ve adapte edebilme yeteneğini geliştirecektir.
5.1. Altyazı çevirisi projelerini planlama, zamanlama ve bütçe yönetimi konularında bilgi sahibi olarak altyazı çevirisi projelerini yönetebilecektir.
13, 2, 6, 9
5.2. İşbirliği gerektiren altyazı çevirisi projelerinde ekip çalışması becerilerini geliştirerek profesyonel düzeyde projeleri yönetebilecektir.
13, 14, 16, 2, 6, 9
Öğretim Yöntemleri:
10: Tartışma Yöntemi, 11: Gösterip Yapma Yöntemi, 13: Örnek Olay Yöntemi, 14: Bireysel Çalışma Yöntemi, 16: Soru - Cevap Tekniği , 19: Beyin Fırtınası Tekniği, 2: Proje Temelli Öğrenme Modeli, 20: Tersine Beyin Fırtınası Tekniği, 21: Benzetim/Simülasyon Tekniği, 4: Sorgulama Temelli Öğrenme Modeli, 5: İşbirlikli Öğrenme Modeli, 6: Deneyimle Öğrenme Modeli, 9: Anlatım Yöntemi
Ölçme Yöntemleri:
A: Klasik Yazılı Sınav, E: Ödev, H: Performans Görevi
Ders Akışı
Sıra
Konular
Ön Hazırlık
1
Derse giriş, ders içeriğinin ve işleyişinin tanıtılması
2
Altyazı ve dublaj çevirisi nedir? Farklı iş alanlarının tanıtılması.
3
Altyazı oluşturma süreci – Metni altyazı birimlerine ayırma işlemi “spotting”
4
Altyazı oluşturma süreci – Altyazıda imla tutarlılığı ve dil bütünlüğü
5
Altyazı oluşturma süreci – Diyalog listesi çözümleme
6
Altyazı oluşturma süreci – Kültürel bağlamın altyazıya aktarılmasıyla ilgili çalışmalar
7
Uygulama 1 – Günlük dile yakın görselişitsel kaynak
8
Uygulama 1 – Günlük dile yakın görselişitsel kaynak
9
Çeviri değerlendirme
10
Uygulama 2 – Müzikal, edebiyat uyarlaması, tiyatro eseri çevirisi
11
Çeviri değerlendirme
12
Uygulama 3 Belgesel çevirisi
13
Çeviri değerlendirme
14
Genel Tekrar
Kaynak
- Baker, R.G., Lambourne, A.D. and Rowston, G. (1984) Handbook for Television Subtitles. England: IBA.
-Newmark, P. (1998). A Textbook of Translation. New York: Prentice Hall.
- Gottlieb, H. (1994) ‘Subtitling: People translating people’. In C. Dollerup and Lindegaard (eds) Teaching Translation and Interpreting 2: Insights, Aims, Visions (pp. 261–74). Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins.
- Luyken, G. M., Herbst, T. Langham-Brown, J., Reid, H. and Spinhof, H. (1991) Overcoming Language Barriers in Television: Dubbing and Subtitling for the European Audience. Manchester: European Institute for the Media.
- Gottlieb, H. (1992) ‘Subtitling – a new university discipline’. In C. Dollerup and Loddegaard (eds) Teaching Translation and Interpreting (pp. 161–70). Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins.
- Bogucki, Ł. (2004) A Relevance Framework for Constraints on Cinema Subtitling.
- Baker, M. (1992) In Other Words. London: Routledge.
- De Linde, Z. and Kay, N. (1999) The Semiotics of Subtitling. Manchester: St. Jerome. Gottlieb, H. (2003)
- Screen Translation: Six Studies in Subtitling, Dubbing and Voice-Over. Copenhagen: University of Copenhagen.
- Grice, H.P. (1975) ‘Logic and conversation’. In L. Cole and J.L. Morgan (eds) Syntax and Semantics (pp. 41–58). New York: Academic Press. Ivarsson, J. and Carroll, M. (1998)
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
No
Program Yeterliliği
Katkı Düzeyi
1
2
3
4
5
1
Çeviribilim konusunda kuramsal bilgiye sahiptir.
X
2
İngilizce dil yapısı ve kuramları hakkında bilgiye sahiptir.
3
Dil ve kültür nedir konusunda kuramsal bilgiye sahiptir.
4
Türkçe dil yapısı ve kuramları konusunda teorik ve kuramsal bilgiye sahiptir.
5
Türkçe ve İngilizce dil yapıları arasındaki farklar konusunda teorik bilgiye sahiptir.
X
6
Edebi eserleri, çeşitli alan ve türdeki metinleri, bilimsel makaleleri, gazete ve dergileri, siyasi, hukuki, ekonomik, teknik ve diğer türdeki eserleri çevirecek yeteneğe sahip olur.
X
7
Karşılaştığı metinleri anlam bütünlüğü ve ifade doğruluğu içinde, doğru kavram ve terimleri kullanarak çevirisini yapabilir.
X
8
Yapılmış çevirilerin doğruluğu ve uygunluğu açısından kontrolünü yapabilir.
X
9
Daha etkin çalışabilmek için çeviri alanında kullanılan bilişim teknolojilerinin sunduğu imkanları kullanabilir.
X
10
Kendi çeviri ofisini açabilir ve gelen çevirileri projelendirip ekibinde çalışanları da organize ederek en güzel şekilde sonuçlandırabilir.
11
Gazete, dergi, yayınevi gibi kurumlarda çevirmen ve çeviri editörü olarak görev alabilir.
12
Çeviri alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir.
13
Sürekli bir şekilde okuyarak İngilizce bilgisini geliştirir ve terminoloji dağarcığını artırır.
14
Ardıl çeviri yaparken kalabalıkların önünde iletişim becerilerini kullanarak işini en iyi ve etkin bir şekilde yapar.
15
Çeviri hakkında bilgi sahibi olmak isteyenlere her ortamda tavsiye ve önerileriyle yardımcı olur.
16
Bilişim teknolojilerinin bu alana özgün geliştirdiği yazılım ve donanımları kullanabilir ve öğrenmek isteyenlere yardımcı olur.
