Ders Detayı
Ders Tanımı
| Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| KLİNİK FONOLOJİ | - | Bahar Dönemi | 2+0 | 2 | 2 |
| Ders Programı |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler |
| Dersin Dili | İngilizce |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. Saime Seyhun TOPBAŞ |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Fonolojiye ilişkin temel kavramları inceleyerek fonetik ve fonoloji arasındaki ayrımı ortaya koyma, klinik fonolojinin amaçları ve uygulama alanını bilme; bireylerden elde edilen konuşma verilerini fonolojik olarak çözümleyerek bu verilerden bireylerin fonetik ve fonemik envanterlerini çıkarabilme, normal gelişim gösteren bireylerin fonolojik gelişim aşamalarını inceleyerek konuşma sesi bozukluğu olan bireyleri bu normlara göre değerlendirebilme ve vakaların konuşma örneklemlerinden fonolojik işlemleri bulabilme ile ilgili bilgileri kazandırmaktır. |
| Dersin İçeriği | Bu ders; Fonetik/Fonoloji tanımı, amacı, kapsamı – IPA (tekrar),Klinik Fonoloji: Temel kavramlar – Fonetik ve fonemik envanter,Ayırt edici özellikler yaklaşımı,Ayırt edici özellikler yaklaşımı (uygulama),Fonolojik gelişim,Fonolojik işlemler,SST’nin tanıtılması-uygulanması / Doğal dil örneği alma,Değerlendirme/Tanı – Hataların Analizi,Hataların Analizi (Uygulama),Fonolojik sistemin analizi ve karşılaştırılması,Fonolojik sistemin analizi ve karşılaştırılması (Uygulama) ,Konuşma sesi bozukluğunun fonoloji analizi,Klinik fonoloji araştırma konuları,Klinik fonoloji araştırma konuları ; konularını içermektedir. |
| Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
| Temel kavramları açıklar. | 19, 9 | |
| Konuşma seslerini ayırt edici özelliklerine göre tanımlar ve sınıflandırır. | 12, 14, 16 | |
| Konuşma örneği toplar, kayıt eder, çözümler. | 14, 4 | |
| Veriye bakarak fonetik ve fonemik envanteri belirler. | 6 | |
| Fonolojik gelişimi ve aşamalarını açıklar. | 9 | E |
| Fonolojik işlemleri belirler. | 4, 6 | E |
| Fonolojik sistemin analizi ve karşılaştırır. | 16, 19, 6 | |
| SST ( Sesletim ve Sesbilgisi Testi) uygular ve yorumlar. | 10, 6 |
| Öğretim Yöntemleri: | 10: Tartışma Yöntemi, 12: Problem Çözme Yöntemi, 14: Bireysel Çalışma Yöntemi, 16: Soru - Cevap Tekniği , 19: Beyin Fırtınası Tekniği, 4: Sorgulama Temelli Öğrenme Modeli, 6: Deneyimle Öğrenme Modeli, 9: Anlatım Yöntemi |
| Ölçme Yöntemleri: | E: Ödev |
Ders Akışı
| Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Fonetik/Fonoloji tanımı, amacı, kapsamı – IPA (tekrar) | Dilbilim dersi notlarının fonoloji ile ilgili kısımlarını gözden geçirir. |
| 2 | Klinik Fonoloji: Temel kavramlar – Fonetik ve fonemik envanter | Fonetik dersi notlarını ve IPA tablosunu gözden geçirir. |
| 3 | Ayırt edici özellikler yaklaşımı | Verilen kitap bölümünü okur. |
| 4 | Ayırt edici özellikler yaklaşımı (uygulama) | Verilen kitap bölümünü okur. |
| 5 | Fonolojik gelişim | Verilen kitap bölümünü okur. |
| 6 | Fonolojik işlemler | Verilen kitap bölümünü okur. |
| 7 | SST’nin tanıtılması-uygulanması / Doğal dil örneği alma | IPA sembollerini gözden geçirir. |
| 8 | Değerlendirme/Tanı – Hataların Analizi | Önceki ders notlarını tekrar eder. |
| 9 | Hataların Analizi (Uygulama) | Önceki ders notlarını tekrar eder |
| 10 | Fonolojik sistemin analizi ve karşılaştırılması | Verilen uygulamaları yapar. |
| 11 | Fonolojik sistemin analizi ve karşılaştırılması (Uygulama) | Verilen uygulamaları yapar. |
| 12 | Konuşma sesi bozukluğunun fonoloji analizi | İlgili kitap bölümünü okur. |
| 13 | Klinik fonoloji araştırma konuları | Ders notlarını tekrar eder. |
| 14 | Klinik fonoloji araştırma konuları | Ders notlarını tekrar eder. |
| Kaynak |
| 1. Ball, M. (2010) Phonology for communication sciences. US: 2. Yavaş, M. (2000) Phonological development and disorders. US: Singular Pub. 3. Grunwell, P. (1982) Clinical Phonology. London:Croom Helm 4. McLeod, S., Verdon, S., Bowen, C., and Topbaş, S. as the International Expert Panel on Multilingual Children’s Speech (2013). International aspirations for speech-language pathologists’ practice with multilingual children with speech sound disorders: Development of a position paper. Journal of Communication Disorders, 46(4), 375–387. |
| Powerpoint sunum dosyaları |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
| Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
| No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | 1. Dil ve konuşma terapisi alanındaki güncel temel, kuramsal ve uygulamalı bilimsel bilgiye, bilgi teknolojilerini ve kaynaklarını kullanarak ulaşmayı bilir; bu bilginin doğruluğu, güvenirliği ve geçerliğini değerlendirir | X | |||||
| 2 | 2. Eğitiminde edindiği bilgi ve becerileri bireysel ve toplumsal düzeyde iletişim, konuşma, dil, ses ve yutma sağlığına yönelik yaşam kalitesinin geliştirilmesi ve bu alandaki bozuklukların önlenmesi, tanılanması ve terapisi için kanıta dayalı bir biçimde ve etkin olarak kullanır. | X | |||||
| 3 | 3. Toplumsal sorumluluk bilinci ile sağlık ekibi ve diğer meslek uzmanlarıyla disiplinlerarası işbirlikleri kurar ve ekibin güvenilir bir üyesi olur. | X | |||||
| 4 | 4. Alanında teknolojik cihaz ve araçları kullanarak kanıta dayalı veri toplar, programları planlar, uygular, gerektiğinde değiştirir, sonlandırır, raporlar, güvenli bir şekilde belgeler ve izler. | X | |||||
| 5 | 5. Mesleki alanında kazandığı bilgi, beceri ve ilgili teknolojiyi kullanarak, biyo-psiko-sosyal ve kültürel temelli bütüncül bir yaklaşımla önleme, fonksiyonel değerlendirme, ayırıcı tanılama, terapi, rehabilitasyon uygulamalarını yapar. | X | |||||
| 6 | 6. Bağımsız olarak mesleki ve akademik çalışmalarını etkin ve etik biçimde yürütür; ekip üyesi olarak sorumluluk alır ve karşılaşılan ya da öngörülmeyen sorunlara çözüm üretir. | X | |||||
| 7 | 7. Kalite yönetimi ve sürekliliği, çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahip olarak süreçlere uygun davranır. | X | |||||
| 8 | 8. Öz-eleştirel bir yaklaşımla kişisel ve mesleki öğrenme gereksinimlerini belirler, en az bir yabancı dil öğrenerek, yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu bir tutum geliştirir ve öğrendiğini sergiler. | X | |||||
| 9 | 9. Birey olarak sürekli değişime açık olumlu tutumları, davranışları ve iletişimi ile topluma örnek olur; evrensel düzeyde demokrasi ve insan haklarına, toplumsal, kültürel, dilsel ve bireysel farklılıklara saygılı ve duyarlı davranır. | X | |||||
| 10 | 10. Birey olarak alanını ilgilendiren yasal mevzuata, bilimsel ve mesleki etik değerlere uygun davranır; danışan haklarını gözeterek mesleğinin gerektirdiği tüm görev ve sorumluluklarını yerine getirir ve mesleki haklarını korur ve savunur. | X | |||||
| 11 | 11. Dil ve konuşma terapisi alanı ile ilgili kurum içi/dışı, ulusal ve uluslararası birey ve halk sağlığı, aile danışmanlığı, toplumsal farkındalık, sağlık ve eğitim politikalarının geliştirilmesi çalışmalarında görev alır, anlaşılır ve doğru bilgi aktarır. | X | |||||
| 12 | 12. Edindiği araştırma yöntemleri, öğrenme-öğretme, ölçme ve değerlendirme ve yönetim bilgisini kullanarak projelere, araştırmalara dahil olur, bunları planlayarak uygular. | X | |||||
Değerlendirme Sistemi
| Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
| Ara Sınavın Başarıya Oranı | 40 | |
| Genel Sınavın Başarıya Oranı | 60 | |
| Toplam | 100 | |
| AKTS / İşyükü Tablosu | ||||||
| Etkinlik | Sayı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) | |||
| Ders Saati | 14 | 2 | 28 | |||
| Rehberli Problem Çözme | 14 | 1 | 14 | |||
| Problem Çözümü / Ödev / Proje / Rapor Tanzimi | 0 | 0 | 0 | |||
| Okul Dışı Diğer Faaliyetler | 0 | 0 | 0 | |||
| Proje Sunumu / Seminer | 1 | 5 | 5 | |||
| Kısa Sınav (QUİZ) ve Hazırlığı | 5 | 1 | 5 | |||
| Ara Sınav ve Hazırlığı | 1 | 9 | 9 | |||
| Genel Sınav ve Hazırlığı | 1 | 12 | 12 | |||
| Performans Görevi, Bakım Planı | 0 | 0 | 0 | |||
| Toplam İş Yükü (Saat) | 73 | |||||
| Dersin AKTS Kredisi = Toplam İş Yükü (Saat)/30*=(73/30) | 2 | |||||
| Dersin AKTS Kredisi: *30 saatlik çalışma 1 AKTS kredisi sayılmaktadır. | ||||||
Dersin Detaylı Bilgileri
Ders Tanımı
| Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| KLİNİK FONOLOJİ | - | Bahar Dönemi | 2+0 | 2 | 2 |
| Ders Programı |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler |
| Dersin Dili | İngilizce |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. Saime Seyhun TOPBAŞ |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Fonolojiye ilişkin temel kavramları inceleyerek fonetik ve fonoloji arasındaki ayrımı ortaya koyma, klinik fonolojinin amaçları ve uygulama alanını bilme; bireylerden elde edilen konuşma verilerini fonolojik olarak çözümleyerek bu verilerden bireylerin fonetik ve fonemik envanterlerini çıkarabilme, normal gelişim gösteren bireylerin fonolojik gelişim aşamalarını inceleyerek konuşma sesi bozukluğu olan bireyleri bu normlara göre değerlendirebilme ve vakaların konuşma örneklemlerinden fonolojik işlemleri bulabilme ile ilgili bilgileri kazandırmaktır. |
| Dersin İçeriği | Bu ders; Fonetik/Fonoloji tanımı, amacı, kapsamı – IPA (tekrar),Klinik Fonoloji: Temel kavramlar – Fonetik ve fonemik envanter,Ayırt edici özellikler yaklaşımı,Ayırt edici özellikler yaklaşımı (uygulama),Fonolojik gelişim,Fonolojik işlemler,SST’nin tanıtılması-uygulanması / Doğal dil örneği alma,Değerlendirme/Tanı – Hataların Analizi,Hataların Analizi (Uygulama),Fonolojik sistemin analizi ve karşılaştırılması,Fonolojik sistemin analizi ve karşılaştırılması (Uygulama) ,Konuşma sesi bozukluğunun fonoloji analizi,Klinik fonoloji araştırma konuları,Klinik fonoloji araştırma konuları ; konularını içermektedir. |
| Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
| Temel kavramları açıklar. | 19, 9 | |
| Konuşma seslerini ayırt edici özelliklerine göre tanımlar ve sınıflandırır. | 12, 14, 16 | |
| Konuşma örneği toplar, kayıt eder, çözümler. | 14, 4 | |
| Veriye bakarak fonetik ve fonemik envanteri belirler. | 6 | |
| Fonolojik gelişimi ve aşamalarını açıklar. | 9 | E |
| Fonolojik işlemleri belirler. | 4, 6 | E |
| Fonolojik sistemin analizi ve karşılaştırır. | 16, 19, 6 | |
| SST ( Sesletim ve Sesbilgisi Testi) uygular ve yorumlar. | 10, 6 |
| Öğretim Yöntemleri: | 10: Tartışma Yöntemi, 12: Problem Çözme Yöntemi, 14: Bireysel Çalışma Yöntemi, 16: Soru - Cevap Tekniği , 19: Beyin Fırtınası Tekniği, 4: Sorgulama Temelli Öğrenme Modeli, 6: Deneyimle Öğrenme Modeli, 9: Anlatım Yöntemi |
| Ölçme Yöntemleri: | E: Ödev |
Ders Akışı
| Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Fonetik/Fonoloji tanımı, amacı, kapsamı – IPA (tekrar) | Dilbilim dersi notlarının fonoloji ile ilgili kısımlarını gözden geçirir. |
| 2 | Klinik Fonoloji: Temel kavramlar – Fonetik ve fonemik envanter | Fonetik dersi notlarını ve IPA tablosunu gözden geçirir. |
| 3 | Ayırt edici özellikler yaklaşımı | Verilen kitap bölümünü okur. |
| 4 | Ayırt edici özellikler yaklaşımı (uygulama) | Verilen kitap bölümünü okur. |
| 5 | Fonolojik gelişim | Verilen kitap bölümünü okur. |
| 6 | Fonolojik işlemler | Verilen kitap bölümünü okur. |
| 7 | SST’nin tanıtılması-uygulanması / Doğal dil örneği alma | IPA sembollerini gözden geçirir. |
| 8 | Değerlendirme/Tanı – Hataların Analizi | Önceki ders notlarını tekrar eder. |
| 9 | Hataların Analizi (Uygulama) | Önceki ders notlarını tekrar eder |
| 10 | Fonolojik sistemin analizi ve karşılaştırılması | Verilen uygulamaları yapar. |
| 11 | Fonolojik sistemin analizi ve karşılaştırılması (Uygulama) | Verilen uygulamaları yapar. |
| 12 | Konuşma sesi bozukluğunun fonoloji analizi | İlgili kitap bölümünü okur. |
| 13 | Klinik fonoloji araştırma konuları | Ders notlarını tekrar eder. |
| 14 | Klinik fonoloji araştırma konuları | Ders notlarını tekrar eder. |
| Kaynak |
| 1. Ball, M. (2010) Phonology for communication sciences. US: 2. Yavaş, M. (2000) Phonological development and disorders. US: Singular Pub. 3. Grunwell, P. (1982) Clinical Phonology. London:Croom Helm 4. McLeod, S., Verdon, S., Bowen, C., and Topbaş, S. as the International Expert Panel on Multilingual Children’s Speech (2013). International aspirations for speech-language pathologists’ practice with multilingual children with speech sound disorders: Development of a position paper. Journal of Communication Disorders, 46(4), 375–387. |
| Powerpoint sunum dosyaları |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
| Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
| No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | 1. Dil ve konuşma terapisi alanındaki güncel temel, kuramsal ve uygulamalı bilimsel bilgiye, bilgi teknolojilerini ve kaynaklarını kullanarak ulaşmayı bilir; bu bilginin doğruluğu, güvenirliği ve geçerliğini değerlendirir | X | |||||
| 2 | 2. Eğitiminde edindiği bilgi ve becerileri bireysel ve toplumsal düzeyde iletişim, konuşma, dil, ses ve yutma sağlığına yönelik yaşam kalitesinin geliştirilmesi ve bu alandaki bozuklukların önlenmesi, tanılanması ve terapisi için kanıta dayalı bir biçimde ve etkin olarak kullanır. | X | |||||
| 3 | 3. Toplumsal sorumluluk bilinci ile sağlık ekibi ve diğer meslek uzmanlarıyla disiplinlerarası işbirlikleri kurar ve ekibin güvenilir bir üyesi olur. | X | |||||
| 4 | 4. Alanında teknolojik cihaz ve araçları kullanarak kanıta dayalı veri toplar, programları planlar, uygular, gerektiğinde değiştirir, sonlandırır, raporlar, güvenli bir şekilde belgeler ve izler. | X | |||||
| 5 | 5. Mesleki alanında kazandığı bilgi, beceri ve ilgili teknolojiyi kullanarak, biyo-psiko-sosyal ve kültürel temelli bütüncül bir yaklaşımla önleme, fonksiyonel değerlendirme, ayırıcı tanılama, terapi, rehabilitasyon uygulamalarını yapar. | X | |||||
| 6 | 6. Bağımsız olarak mesleki ve akademik çalışmalarını etkin ve etik biçimde yürütür; ekip üyesi olarak sorumluluk alır ve karşılaşılan ya da öngörülmeyen sorunlara çözüm üretir. | X | |||||
| 7 | 7. Kalite yönetimi ve sürekliliği, çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahip olarak süreçlere uygun davranır. | X | |||||
| 8 | 8. Öz-eleştirel bir yaklaşımla kişisel ve mesleki öğrenme gereksinimlerini belirler, en az bir yabancı dil öğrenerek, yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu bir tutum geliştirir ve öğrendiğini sergiler. | X | |||||
| 9 | 9. Birey olarak sürekli değişime açık olumlu tutumları, davranışları ve iletişimi ile topluma örnek olur; evrensel düzeyde demokrasi ve insan haklarına, toplumsal, kültürel, dilsel ve bireysel farklılıklara saygılı ve duyarlı davranır. | X | |||||
| 10 | 10. Birey olarak alanını ilgilendiren yasal mevzuata, bilimsel ve mesleki etik değerlere uygun davranır; danışan haklarını gözeterek mesleğinin gerektirdiği tüm görev ve sorumluluklarını yerine getirir ve mesleki haklarını korur ve savunur. | X | |||||
| 11 | 11. Dil ve konuşma terapisi alanı ile ilgili kurum içi/dışı, ulusal ve uluslararası birey ve halk sağlığı, aile danışmanlığı, toplumsal farkındalık, sağlık ve eğitim politikalarının geliştirilmesi çalışmalarında görev alır, anlaşılır ve doğru bilgi aktarır. | X | |||||
| 12 | 12. Edindiği araştırma yöntemleri, öğrenme-öğretme, ölçme ve değerlendirme ve yönetim bilgisini kullanarak projelere, araştırmalara dahil olur, bunları planlayarak uygular. | X | |||||
Değerlendirme Sistemi
| Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
| Ara Sınavın Başarıya Oranı | 40 | |
| Genel Sınavın Başarıya Oranı | 60 | |
| Toplam | 100 | |