Ders Detayı
Ders Tanımı
| Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| BULANIK MANTIK VE MODELLEMEYE GİRİŞ | IND4216266 | Bahar Dönemi | 3+0 | 3 | 6 |
| Ders Programı | Perşembe 08:00-08:45 Perşembe 09:00-09:45 Perşembe 10:00-10:45 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler |
| Dersin Dili | İngilizce |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Programa Bağlı Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üye. Rüçhan Melisa DENİZ ÖZGEN |
| Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üye. Rüçhan Melisa DENİZ ÖZGEN |
| Dersin Yardımcıları | Ar. Gör. Ahmed Arif Şengil ([email protected]) |
| Dersin Amacı | Bu dersin temel amacı, öğrencilere bulanık küme teorisi ve bulanık mantığın temel alanlarını tanıtarak herhangi bir karar alma sürecinin gerçek dünya uygulamalarında ortaya çıkabilecek birçok belirsizliği ifade etme ve akıl yürütme becerilerini kazandırmak ve öğrencilerin bu becerileri mühendislik problemlerine uygulayabilmelerini sağlamaktır. |
| Dersin İçeriği | Bu ders; Bulanık Mantığa Giriş,Bulanık Mantık Kavramı ve Belirsizlik,Bulanık Kümeler,Bulanık Küme İşlemleri,Bulanık Küme İlişkileri,Bulanık Kümelerin Durulaştırılması,Üyelik Fonksiyonları ve Bulanık Aritmetik,Ara Sınav,Bulanık Çıkarım Sistemi - Mamdani/ Sugeno/ Tsukamato Fonksiyonları,Bulanık Çok Kriterli Karar Verme,Bulanık Çok Kriterli Karar Verme,Bulanık Matematiksel Modelleme - Doğrusal Programlama,Bulanık Matematiksel Modelleme - Hedef Programlama,Proje Sunumları,Genel Sınav; konularını içermektedir. |
| Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
| 1. Öğrenciler edindikleri bilgileri mühendislikte temel modelleme ve karar verme tekniklerini uygulamak için kullanabilirler. | 1, 12, 14 | A, E, F |
| 2. Bulanık kümeler üzerinde analiz işlemleri yaparak bulanık mantığın farklı alanlardaki uygulamalarını bilirler. | 13, 37 | E, F, R |
| 3. Python programlama dili ve MS Excel kullanarak bulanık mantık uygulamalarını bilirler. | 11, 21, 37 | E, H |
| 4. Gerçek yaşam problemlerini analitik olarak değerlendirebilirler. | 1, 12, 14 | A |
| 5. Olayların değerlendirilmesinde daha gerçekçi sonuçlar elde edebilirler. | 2, 3, 4 | E, F |
| Öğretim Yöntemleri: | 1: Tam Öğrenme Modeli, 11: Gösterip Yapma Yöntemi, 12: Problem Çözme Yöntemi, 13: Örnek Olay Yöntemi, 14: Bireysel Çalışma Yöntemi, 2: Proje Temelli Öğrenme Modeli, 21: Benzetim/Simülasyon Tekniği, 3: Probleme Dayalı Öğrenme Modeli, 37: Bilgisayar Ve İnternet Destekli Öğretim, 4: Sorgulama Temelli Öğrenme Modeli |
| Ölçme Yöntemleri: | A: Klasik Yazılı Sınav, E: Ödev, F: Proje Görevi, H: Performans Görevi, R: Simülasyona Dayalı Değerlendirme |
Ders Akışı
| Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Bulanık Mantığa Giriş | Ders Kitabı - Bölüm 1 ve Ders Notları |
| 2 | Bulanık Mantık Kavramı ve Belirsizlik | Ders Kitabı - Bölüm 1 ve Ders Notları |
| 3 | Bulanık Kümeler | Ders Kitabı - Bölüm 2 ve Ders Notları |
| 4 | Bulanık Küme İşlemleri | Ders Kitabı - Bölüm 2 ve Ders Notları |
| 5 | Bulanık Küme İlişkileri | Ders Kitabı - Bölüm 3 ve Ders Notları |
| 6 | Bulanık Kümelerin Durulaştırılması | Ders Kitabı - Bölüm 4 ve Ders Notları |
| 7 | Üyelik Fonksiyonları ve Bulanık Aritmetik | Ders Kitabı - Bölüm 4 ve Ders Notları |
| 8 | Ara Sınav | Ders Kitabı, Ders Notları, Ödevler ve Küçük Sınavlar |
| 9 | Bulanık Çıkarım Sistemi - Mamdani/ Sugeno/ Tsukamato Fonksiyonları | Ders Kitabı - Bölüm 5 ve Ders Notları |
| 10 | Bulanık Çok Kriterli Karar Verme | Ek Kitap - s. 360 - 400 ve Ders Notları |
| 11 | Bulanık Çok Kriterli Karar Verme | Ders Notları |
| 12 | Bulanık Matematiksel Modelleme - Doğrusal Programlama | Ek Kitap - s. 455 - 472 ve Ders Notları |
| 13 | Bulanık Matematiksel Modelleme - Hedef Programlama | Ek Kitap - s. 503 - 513 ve Ders Notları |
| 14 | Proje Sunumları | Ders Kitabı, Yardımcı Kitap ve Ders Notları |
| 15 | Genel Sınav | Ders Kitabı, Ders Notları, Ödevler ve Küçük Sınavlar |
| Kaynak |
| Ders Kitabı: Mühendislik Uygulamalarıyla Bulanık Mantık, 4. Baskı, Timothy J. Ross ISBN: 978-1-119-23584-2, Eylül 2016. |
| Ek Kitap: Küresel bulanık kümelerle karar verme, Bulanıklık ve yumuşak hesaplama üzerine çalışmalar, 392, s.3-25, Kahraman, C. ve Gündogdu, F.K., 2021. |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
| Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
| No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinde kullanabilme becerisi | X | |||||
| 2 | Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi | X | |||||
| 3 | Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi | ||||||
| 4 | Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi | X | |||||
| 5 | Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi | X | |||||
| 6 | Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi | X | |||||
| 7 | Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi. | X | |||||
| 8 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi | ||||||
| 9 | Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi | ||||||
| 10 | Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi | ||||||
| 11 | Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık | ||||||
Değerlendirme Sistemi
| Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
| Ara Sınavın Başarıya Oranı | 30 | |
| Genel Sınavın Başarıya Oranı | 70 | |
| Toplam | 100 | |
| AKTS / İşyükü Tablosu | ||||||
| Etkinlik | Sayı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) | |||
| Ders Saati | 14 | 3 | 42 | |||
| Rehberli Problem Çözme | 14 | 2 | 28 | |||
| Problem Çözümü / Ödev / Proje / Rapor Tanzimi | 5 | 4 | 20 | |||
| Okul Dışı Diğer Faaliyetler | 0 | 0 | 0 | |||
| Proje Sunumu / Seminer | 1 | 10 | 10 | |||
| Kısa Sınav (QUİZ) ve Hazırlığı | 8 | 8 | 64 | |||
| Ara Sınav ve Hazırlığı | 1 | 8 | 8 | |||
| Genel Sınav ve Hazırlığı | 1 | 8 | 8 | |||
| Performans Görevi, Bakım Planı | 0 | 0 | 0 | |||
| Toplam İş Yükü (Saat) | 180 | |||||
| Dersin AKTS Kredisi = Toplam İş Yükü (Saat)/30*=(180/30) | 6 | |||||
| Dersin AKTS Kredisi: *30 saatlik çalışma 1 AKTS kredisi sayılmaktadır. | ||||||
Dersin Detaylı Bilgileri
Ders Tanımı
| Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| BULANIK MANTIK VE MODELLEMEYE GİRİŞ | IND4216266 | Bahar Dönemi | 3+0 | 3 | 6 |
| Ders Programı | Perşembe 08:00-08:45 Perşembe 09:00-09:45 Perşembe 10:00-10:45 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler |
| Dersin Dili | İngilizce |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Programa Bağlı Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üye. Rüçhan Melisa DENİZ ÖZGEN |
| Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üye. Rüçhan Melisa DENİZ ÖZGEN |
| Dersin Yardımcıları | Ar. Gör. Ahmed Arif Şengil ([email protected]) |
| Dersin Amacı | Bu dersin temel amacı, öğrencilere bulanık küme teorisi ve bulanık mantığın temel alanlarını tanıtarak herhangi bir karar alma sürecinin gerçek dünya uygulamalarında ortaya çıkabilecek birçok belirsizliği ifade etme ve akıl yürütme becerilerini kazandırmak ve öğrencilerin bu becerileri mühendislik problemlerine uygulayabilmelerini sağlamaktır. |
| Dersin İçeriği | Bu ders; Bulanık Mantığa Giriş,Bulanık Mantık Kavramı ve Belirsizlik,Bulanık Kümeler,Bulanık Küme İşlemleri,Bulanık Küme İlişkileri,Bulanık Kümelerin Durulaştırılması,Üyelik Fonksiyonları ve Bulanık Aritmetik,Ara Sınav,Bulanık Çıkarım Sistemi - Mamdani/ Sugeno/ Tsukamato Fonksiyonları,Bulanık Çok Kriterli Karar Verme,Bulanık Çok Kriterli Karar Verme,Bulanık Matematiksel Modelleme - Doğrusal Programlama,Bulanık Matematiksel Modelleme - Hedef Programlama,Proje Sunumları,Genel Sınav; konularını içermektedir. |
| Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
| 1. Öğrenciler edindikleri bilgileri mühendislikte temel modelleme ve karar verme tekniklerini uygulamak için kullanabilirler. | 1, 12, 14 | A, E, F |
| 2. Bulanık kümeler üzerinde analiz işlemleri yaparak bulanık mantığın farklı alanlardaki uygulamalarını bilirler. | 13, 37 | E, F, R |
| 3. Python programlama dili ve MS Excel kullanarak bulanık mantık uygulamalarını bilirler. | 11, 21, 37 | E, H |
| 4. Gerçek yaşam problemlerini analitik olarak değerlendirebilirler. | 1, 12, 14 | A |
| 5. Olayların değerlendirilmesinde daha gerçekçi sonuçlar elde edebilirler. | 2, 3, 4 | E, F |
| Öğretim Yöntemleri: | 1: Tam Öğrenme Modeli, 11: Gösterip Yapma Yöntemi, 12: Problem Çözme Yöntemi, 13: Örnek Olay Yöntemi, 14: Bireysel Çalışma Yöntemi, 2: Proje Temelli Öğrenme Modeli, 21: Benzetim/Simülasyon Tekniği, 3: Probleme Dayalı Öğrenme Modeli, 37: Bilgisayar Ve İnternet Destekli Öğretim, 4: Sorgulama Temelli Öğrenme Modeli |
| Ölçme Yöntemleri: | A: Klasik Yazılı Sınav, E: Ödev, F: Proje Görevi, H: Performans Görevi, R: Simülasyona Dayalı Değerlendirme |
Ders Akışı
| Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Bulanık Mantığa Giriş | Ders Kitabı - Bölüm 1 ve Ders Notları |
| 2 | Bulanık Mantık Kavramı ve Belirsizlik | Ders Kitabı - Bölüm 1 ve Ders Notları |
| 3 | Bulanık Kümeler | Ders Kitabı - Bölüm 2 ve Ders Notları |
| 4 | Bulanık Küme İşlemleri | Ders Kitabı - Bölüm 2 ve Ders Notları |
| 5 | Bulanık Küme İlişkileri | Ders Kitabı - Bölüm 3 ve Ders Notları |
| 6 | Bulanık Kümelerin Durulaştırılması | Ders Kitabı - Bölüm 4 ve Ders Notları |
| 7 | Üyelik Fonksiyonları ve Bulanık Aritmetik | Ders Kitabı - Bölüm 4 ve Ders Notları |
| 8 | Ara Sınav | Ders Kitabı, Ders Notları, Ödevler ve Küçük Sınavlar |
| 9 | Bulanık Çıkarım Sistemi - Mamdani/ Sugeno/ Tsukamato Fonksiyonları | Ders Kitabı - Bölüm 5 ve Ders Notları |
| 10 | Bulanık Çok Kriterli Karar Verme | Ek Kitap - s. 360 - 400 ve Ders Notları |
| 11 | Bulanık Çok Kriterli Karar Verme | Ders Notları |
| 12 | Bulanık Matematiksel Modelleme - Doğrusal Programlama | Ek Kitap - s. 455 - 472 ve Ders Notları |
| 13 | Bulanık Matematiksel Modelleme - Hedef Programlama | Ek Kitap - s. 503 - 513 ve Ders Notları |
| 14 | Proje Sunumları | Ders Kitabı, Yardımcı Kitap ve Ders Notları |
| 15 | Genel Sınav | Ders Kitabı, Ders Notları, Ödevler ve Küçük Sınavlar |
| Kaynak |
| Ders Kitabı: Mühendislik Uygulamalarıyla Bulanık Mantık, 4. Baskı, Timothy J. Ross ISBN: 978-1-119-23584-2, Eylül 2016. |
| Ek Kitap: Küresel bulanık kümelerle karar verme, Bulanıklık ve yumuşak hesaplama üzerine çalışmalar, 392, s.3-25, Kahraman, C. ve Gündogdu, F.K., 2021. |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
| Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
| No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinde kullanabilme becerisi | X | |||||
| 2 | Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi | X | |||||
| 3 | Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi | ||||||
| 4 | Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi | X | |||||
| 5 | Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi | X | |||||
| 6 | Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi | X | |||||
| 7 | Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi. | X | |||||
| 8 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi | ||||||
| 9 | Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi | ||||||
| 10 | Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi | ||||||
| 11 | Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık | ||||||
Değerlendirme Sistemi
| Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
| Ara Sınavın Başarıya Oranı | 30 | |
| Genel Sınavın Başarıya Oranı | 70 | |
| Toplam | 100 | |