Ana içeriğe atla

Ders Detayı

Ders Tanımı

DersKoduYarıyılT+U SaatKrediAKTS
FONETİK VE FONETİK LABORATUVARI-Bahar Dönemi2+233
Ders Programı
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüZorunlu
Dersin Koordinatörü
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin AmacıDersin amacı, konuşma seslerinin nasıl üretildiği, Türkçe’de ve dünya dillerinde konuşma seslerinin üretimi hakkında bilgi kazandırmak ve konuşma seslerini çevriyazı ile gösterebilme ve üretebilmelerine yönelik beceri kazandırmaktır.
Dersin İçeriğiBu ders; 1. Hafta: Fonetik bilimi; temel kavramlar,2. Hafta: Konuşmada yer alan organlar ve işlevleri,3. Hafta: Konuşma seslerinin sınıflandırılması ve ayırıcı özellikleri,4. Hafta: Türkçenin ses dağarcığı: ünsüzler ve ünlüler; sesbirimler,5. Hafta: Türkçenin ünsüz ve ünlüleri: sesbirimcikler,6. Hafta: Fonetik analize giriş: Uluslararası Fonetik Abece (IPA),7. Hafta: Uluslar arası fonetik alfabenin kullanım amaçları,8. Hafta: Dünya dillerinde ünsüzler,9. Hafta: Dünya dillerinde ünlüler,10. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Parça üstü özellikler,11. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Koartikülasyon,12. Hafta: IPA-Fonetik Çevriyazı uygulamaları,13. Hafta: Patlamalı seslerin PRAAT programı ile akustik olarak incelenmesi,14. Hafta: Sesletim organlarının birebir hareketini gösteren ultrason ve EPG gibi değerlendirme araçlarının kullanım amaçlarını bilir.; konularını içermektedir.
Dersin Öğrenme KazanımlarıÖğretim YöntemleriÖlçme Yöntemleri
Fonetik bilimi ile ilgili temel kavramlarını bilir.8, 9A, E
Konuşma üretiminin anatomik yapılarını ve fizyolojisini bilir.19, 8, 9A, D
Konuşma seslerini pulmonic, nonpulmonic, ünlü ve ünsüz olarak sınıflandırabilir.14, 8, 9A, D
Uluslararası sesçil alfabeyi (IPA) kullanarak konuşmaları çevriyazı ile yazabilir.15, 6A, D, E
Bağlam içinde konuşmada koartikülasyondan kaynaklanan ses değişimlerini tanıyabilir ve tanımlayabilir.16, 17A, D
Uluslararası fonetik alfabede yer alan konuşma seslerini yer, biçim ve ötümlülük özelliklerine göre sınıflandırabilir.14, 16A, D
Sürtünmeli ve patlamalı seslerin akustik özelliklerini bilir.17, 6A, D
Konuşmanın suprasegmental özelliklerini bilir.9E
Öğretim Yöntemleri:14: Bireysel Çalışma Yöntemi, 15: Rol Oynama ve Drama Tekniği , 16: Soru - Cevap Tekniği , 17: Deney yapma Tekniği, 19: Beyin Fırtınası Tekniği, 6: Deneyimle Öğrenme Modeli, 8: Ters-yüz Edilmiş Sınıf Modeli, 9: Anlatım Yöntemi
Ölçme Yöntemleri:A: Klasik Yazılı Sınav, D: Sözlü Sınav, E: Ödev

Ders Akışı

SıraKonularÖn Hazırlık
11. Hafta: Fonetik bilimi; temel kavramlarDilbilim dersindeki fonetik ile ilgili konularını gözden geçirir.
22. Hafta: Konuşmada yer alan organlar ve işlevleriÖnerilen anatomi sayfalarını ve kitaplarını inceler.
33. Hafta: Konuşma seslerinin sınıflandırılması ve ayırıcı özellikleriVerilen kitap bölümünü okur.
44. Hafta: Türkçenin ses dağarcığı: ünsüzler ve ünlüler; sesbirimlerVerilen kitap bölümünü okur.
55. Hafta: Türkçenin ünsüz ve ünlüleri: sesbirimciklerVerilen kitap bölümünü okur.
66. Hafta: Fonetik analize giriş: Uluslararası Fonetik Abece (IPA)Güncel IPA görseli ile derse gelir.
77. Hafta: Uluslar arası fonetik alfabenin kullanım amaçlarıÖnceki ders notlarını gözden geçirir.
88. Hafta: Dünya dillerinde ünsüzlerhttp://sail.usc.edu/span/rtmri_ipa/index.html ve http://langscape.umd.edu/map.php web sitelerini inceler
99. Hafta: Dünya dillerinde ünlülerhttp://sail.usc.edu/span/rtmri_ipa/index.html ve http://langscape.umd.edu/map.php web sitelerini inceler
1010. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Parça üstü özelliklerÖnerilen kitap bölümlerini okur.
1111. Hafta: Bağlam içinde konuşma: KoartikülasyonIPA sembollerini tekrar gözden geçirir.
1212. Hafta: IPA-Fonetik Çevriyazı uygulamalarıIPA sembollerini tekrar gözden geçirir.
1313. Hafta: Patlamalı seslerin PRAAT programı ile akustik olarak incelenmesiIPA sembollerini tekrar gözden geçirir.
1414. Hafta: Sesletim organlarının birebir hareketini gösteren ultrason ve EPG gibi değerlendirme araçlarının kullanım amaçlarını bilir.Ultrason ve EPG için nasıl konuşma uyaranı hazırlanacağını bilir.
Kaynak
Powerpoint sunum dosyaları; Bilgisayarlı uygulama Laboratuvar
1) IPA-International Phonetic Alphabet 2) Bauman-Waengler, J. (2009) Introduction to Phonetics and Phonology-From concepts to transcription. Boston:Pearson. 3) Topbaş, S. (2004) Türkçe Sesletim ve Sesbilgisi Testi. Ankara:MEB

Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı

Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
NoProgram Yeterliliği Katkı Düzeyi
12345
1
PY-1. Dil ve konuşma terapisi alanındaki güncel temel, kuramsal ve uygulamalı bilimsel bilgiye, bilgi teknolojilerini ve kaynaklarını kullanarak ulaşmayı bilir; bu bilginin doğruluğu, güvenirliği ve geçerliğini değerlendirir.
X
2
PY-2. Eğitiminde edindiği bilgi ve becerileri bireysel ve toplumsal düzeyde iletişim, konuşma, dil, ses ve yutma sağlığına yönelik yaşam kalitesinin geliştirilmesi ve bu alandaki bozuklukların önlenmesi, tanılanması ve terapisi için kanıta dayalı bir biçimde ve etkin olarak kullanır.
X
3
PY-3. Toplumsal sorumluluk bilinci ile sağlık ekibi ve diğer meslek uzmanlarıyla disiplinlerarası işbirlikleri kurar ve ekibin güvenilir bir üyesi olur.
X
4
PY-4. Alanında teknolojik cihaz ve araçları kullanarak kanıta dayalı veri toplar, programları planlar, uygular, gerektiğinde değiştirir, sonlandırır, raporlar, güvenli bir şekilde belgeler ve izler.
X
5
PY-5. Mesleki alanında kazandığı bilgi, beceri ve ilgili teknolojiyi kullanarak, biyo-psiko-sosyal ve kültürel temelli bütüncül bir yaklaşımla önleme, fonksiyonel değerlendirme, ayırıcı tanılama, terapi, rehabilitasyon uygulamalarını yapar.
X
6
PY-6. Bağımsız olarak mesleki ve akademik çalışmalarını etkin ve etik biçimde yürütür; ekip üyesi olarak sorumluluk alır ve karşılaşılan ya da öngörülmeyen sorunlara çözüm üretir.
X
7
PY-7. Kalite yönetimi ve sürekliliği, çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahip olarak süreçlere uygun davranır.
X
8
PY-8. Öz-eleştirel bir yaklaşımla kişisel ve mesleki öğrenme gereksinimlerini belirler, en az bir yabancı dil öğrenerek, yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu bir tutum geliştirir ve öğrendiğini sergiler.
X
9
PY-9. Birey olarak sürekli değişime açık olumlu tutumları, davranışları ve iletişimi ile topluma örnek olur; evrensel düzeyde demokrasi ve insan haklarına, toplumsal, kültürel, dilsel ve bireysel farklılıklara saygılı ve duyarlı davranır.
X
10
PY-10. Birey olarak alanını ilgilendiren yasal mevzuata, bilimsel ve mesleki etik değerlere uygun davranır; danışan haklarını gözeterek mesleğinin gerektirdiği tüm görev ve sorumluluklarını yerine getirir ve mesleki haklarını korur ve savunur.
X
11
PY-11. Dil ve konuşma terapisi alanı ile ilgili kurum içi/dışı, ulusal ve uluslararası birey ve halk sağlığı, aile danışmanlığı, toplumsal farkındalık, sağlık ve eğitim politikalarının geliştirilmesi çalışmalarında görev alır, anlaşılır ve doğru bilgi aktarır.
X
12
PY-12. Edindiği araştırma yöntemleri, öğrenme-öğretme, ölçme ve değerlendirme ve yönetim bilgisini kullanarak projelere, araştırmalara dahil olur, bunları planlayarak uygular.
X

Değerlendirme Sistemi

Katkı DüzeyiMutlak Değerlendirme
Ara Sınavın Başarıya Oranı 20
Genel Sınavın Başarıya Oranı 80
Toplam 100
AKTS / İşyükü Tablosu
EtkinlikSayıSüresi (Saat)Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Saati14228
Rehberli Problem Çözme14228
Problem Çözümü / Ödev / Proje / Rapor Tanzimi000
Okul Dışı Diğer Faaliyetler000
Proje Sunumu / Seminer000
Kısa Sınav (QUİZ) ve Hazırlığı515
Ara Sınav ve Hazırlığı11111
Genel Sınav ve Hazırlığı12121
Performans Görevi, Bakım Planı000
Toplam İş Yükü (Saat)93
Dersin AKTS Kredisi = Toplam İş Yükü (Saat)/30*=(93/30)3
Dersin AKTS Kredisi: *30 saatlik çalışma 1 AKTS kredisi sayılmaktadır.

Dersin Detaylı Bilgileri

Ders Tanımı

DersKoduYarıyılT+U SaatKrediAKTS
FONETİK VE FONETİK LABORATUVARI-Bahar Dönemi2+233
Ders Programı
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüZorunlu
Dersin Koordinatörü
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin AmacıDersin amacı, konuşma seslerinin nasıl üretildiği, Türkçe’de ve dünya dillerinde konuşma seslerinin üretimi hakkında bilgi kazandırmak ve konuşma seslerini çevriyazı ile gösterebilme ve üretebilmelerine yönelik beceri kazandırmaktır.
Dersin İçeriğiBu ders; 1. Hafta: Fonetik bilimi; temel kavramlar,2. Hafta: Konuşmada yer alan organlar ve işlevleri,3. Hafta: Konuşma seslerinin sınıflandırılması ve ayırıcı özellikleri,4. Hafta: Türkçenin ses dağarcığı: ünsüzler ve ünlüler; sesbirimler,5. Hafta: Türkçenin ünsüz ve ünlüleri: sesbirimcikler,6. Hafta: Fonetik analize giriş: Uluslararası Fonetik Abece (IPA),7. Hafta: Uluslar arası fonetik alfabenin kullanım amaçları,8. Hafta: Dünya dillerinde ünsüzler,9. Hafta: Dünya dillerinde ünlüler,10. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Parça üstü özellikler,11. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Koartikülasyon,12. Hafta: IPA-Fonetik Çevriyazı uygulamaları,13. Hafta: Patlamalı seslerin PRAAT programı ile akustik olarak incelenmesi,14. Hafta: Sesletim organlarının birebir hareketini gösteren ultrason ve EPG gibi değerlendirme araçlarının kullanım amaçlarını bilir.; konularını içermektedir.
Dersin Öğrenme KazanımlarıÖğretim YöntemleriÖlçme Yöntemleri
Fonetik bilimi ile ilgili temel kavramlarını bilir.8, 9A, E
Konuşma üretiminin anatomik yapılarını ve fizyolojisini bilir.19, 8, 9A, D
Konuşma seslerini pulmonic, nonpulmonic, ünlü ve ünsüz olarak sınıflandırabilir.14, 8, 9A, D
Uluslararası sesçil alfabeyi (IPA) kullanarak konuşmaları çevriyazı ile yazabilir.15, 6A, D, E
Bağlam içinde konuşmada koartikülasyondan kaynaklanan ses değişimlerini tanıyabilir ve tanımlayabilir.16, 17A, D
Uluslararası fonetik alfabede yer alan konuşma seslerini yer, biçim ve ötümlülük özelliklerine göre sınıflandırabilir.14, 16A, D
Sürtünmeli ve patlamalı seslerin akustik özelliklerini bilir.17, 6A, D
Konuşmanın suprasegmental özelliklerini bilir.9E
Öğretim Yöntemleri:14: Bireysel Çalışma Yöntemi, 15: Rol Oynama ve Drama Tekniği , 16: Soru - Cevap Tekniği , 17: Deney yapma Tekniği, 19: Beyin Fırtınası Tekniği, 6: Deneyimle Öğrenme Modeli, 8: Ters-yüz Edilmiş Sınıf Modeli, 9: Anlatım Yöntemi
Ölçme Yöntemleri:A: Klasik Yazılı Sınav, D: Sözlü Sınav, E: Ödev

Ders Akışı

SıraKonularÖn Hazırlık
11. Hafta: Fonetik bilimi; temel kavramlarDilbilim dersindeki fonetik ile ilgili konularını gözden geçirir.
22. Hafta: Konuşmada yer alan organlar ve işlevleriÖnerilen anatomi sayfalarını ve kitaplarını inceler.
33. Hafta: Konuşma seslerinin sınıflandırılması ve ayırıcı özellikleriVerilen kitap bölümünü okur.
44. Hafta: Türkçenin ses dağarcığı: ünsüzler ve ünlüler; sesbirimlerVerilen kitap bölümünü okur.
55. Hafta: Türkçenin ünsüz ve ünlüleri: sesbirimciklerVerilen kitap bölümünü okur.
66. Hafta: Fonetik analize giriş: Uluslararası Fonetik Abece (IPA)Güncel IPA görseli ile derse gelir.
77. Hafta: Uluslar arası fonetik alfabenin kullanım amaçlarıÖnceki ders notlarını gözden geçirir.
88. Hafta: Dünya dillerinde ünsüzlerhttp://sail.usc.edu/span/rtmri_ipa/index.html ve http://langscape.umd.edu/map.php web sitelerini inceler
99. Hafta: Dünya dillerinde ünlülerhttp://sail.usc.edu/span/rtmri_ipa/index.html ve http://langscape.umd.edu/map.php web sitelerini inceler
1010. Hafta: Bağlam içinde konuşma: Parça üstü özelliklerÖnerilen kitap bölümlerini okur.
1111. Hafta: Bağlam içinde konuşma: KoartikülasyonIPA sembollerini tekrar gözden geçirir.
1212. Hafta: IPA-Fonetik Çevriyazı uygulamalarıIPA sembollerini tekrar gözden geçirir.
1313. Hafta: Patlamalı seslerin PRAAT programı ile akustik olarak incelenmesiIPA sembollerini tekrar gözden geçirir.
1414. Hafta: Sesletim organlarının birebir hareketini gösteren ultrason ve EPG gibi değerlendirme araçlarının kullanım amaçlarını bilir.Ultrason ve EPG için nasıl konuşma uyaranı hazırlanacağını bilir.
Kaynak
Powerpoint sunum dosyaları; Bilgisayarlı uygulama Laboratuvar
1) IPA-International Phonetic Alphabet 2) Bauman-Waengler, J. (2009) Introduction to Phonetics and Phonology-From concepts to transcription. Boston:Pearson. 3) Topbaş, S. (2004) Türkçe Sesletim ve Sesbilgisi Testi. Ankara:MEB

Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı

Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
NoProgram Yeterliliği Katkı Düzeyi
12345
1
PY-1. Dil ve konuşma terapisi alanındaki güncel temel, kuramsal ve uygulamalı bilimsel bilgiye, bilgi teknolojilerini ve kaynaklarını kullanarak ulaşmayı bilir; bu bilginin doğruluğu, güvenirliği ve geçerliğini değerlendirir.
X
2
PY-2. Eğitiminde edindiği bilgi ve becerileri bireysel ve toplumsal düzeyde iletişim, konuşma, dil, ses ve yutma sağlığına yönelik yaşam kalitesinin geliştirilmesi ve bu alandaki bozuklukların önlenmesi, tanılanması ve terapisi için kanıta dayalı bir biçimde ve etkin olarak kullanır.
X
3
PY-3. Toplumsal sorumluluk bilinci ile sağlık ekibi ve diğer meslek uzmanlarıyla disiplinlerarası işbirlikleri kurar ve ekibin güvenilir bir üyesi olur.
X
4
PY-4. Alanında teknolojik cihaz ve araçları kullanarak kanıta dayalı veri toplar, programları planlar, uygular, gerektiğinde değiştirir, sonlandırır, raporlar, güvenli bir şekilde belgeler ve izler.
X
5
PY-5. Mesleki alanında kazandığı bilgi, beceri ve ilgili teknolojiyi kullanarak, biyo-psiko-sosyal ve kültürel temelli bütüncül bir yaklaşımla önleme, fonksiyonel değerlendirme, ayırıcı tanılama, terapi, rehabilitasyon uygulamalarını yapar.
X
6
PY-6. Bağımsız olarak mesleki ve akademik çalışmalarını etkin ve etik biçimde yürütür; ekip üyesi olarak sorumluluk alır ve karşılaşılan ya da öngörülmeyen sorunlara çözüm üretir.
X
7
PY-7. Kalite yönetimi ve sürekliliği, çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahip olarak süreçlere uygun davranır.
X
8
PY-8. Öz-eleştirel bir yaklaşımla kişisel ve mesleki öğrenme gereksinimlerini belirler, en az bir yabancı dil öğrenerek, yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu bir tutum geliştirir ve öğrendiğini sergiler.
X
9
PY-9. Birey olarak sürekli değişime açık olumlu tutumları, davranışları ve iletişimi ile topluma örnek olur; evrensel düzeyde demokrasi ve insan haklarına, toplumsal, kültürel, dilsel ve bireysel farklılıklara saygılı ve duyarlı davranır.
X
10
PY-10. Birey olarak alanını ilgilendiren yasal mevzuata, bilimsel ve mesleki etik değerlere uygun davranır; danışan haklarını gözeterek mesleğinin gerektirdiği tüm görev ve sorumluluklarını yerine getirir ve mesleki haklarını korur ve savunur.
X
11
PY-11. Dil ve konuşma terapisi alanı ile ilgili kurum içi/dışı, ulusal ve uluslararası birey ve halk sağlığı, aile danışmanlığı, toplumsal farkındalık, sağlık ve eğitim politikalarının geliştirilmesi çalışmalarında görev alır, anlaşılır ve doğru bilgi aktarır.
X
12
PY-12. Edindiği araştırma yöntemleri, öğrenme-öğretme, ölçme ve değerlendirme ve yönetim bilgisini kullanarak projelere, araştırmalara dahil olur, bunları planlayarak uygular.
X

Değerlendirme Sistemi

Katkı DüzeyiMutlak Değerlendirme
Ara Sınavın Başarıya Oranı 20
Genel Sınavın Başarıya Oranı 80
Toplam 100

Sayısal Veriler

Öğrenci Başarı Durumu

Ekleme Tarihi: 06/07/2022 - 15:57Son Güncelleme Tarihi: 06/07/2022 - 15:59