Ders Detayı
Ders Tanımı
| Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| TÜRKİYE'DE DİN VE SİYASET | - | Bahar Dönemi | 3+0 | 3 | 5 |
| Ders Programı |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Programa Bağlı Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. Bekir Berat ÖZİPEK |
| Dersi Verenler | Prof.Dr. Bekir Berat ÖZİPEK |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Din ve siyaset arasındaki ilişkiyi teorik ve pratik boyutlarıyla ortaya koymak, geçmişten günümüze, farklı kültür ve coğrafyalarda bu ilişkinin nasıl şekillendiğine dair bilgi vermek ve bu çerçevede Türkiye'de din ile siyaset ilişkisini çeşitli boyutlarıyla tartışarak anlamaya çalışmaktır. |
| Dersin İçeriği | Bu ders; Tarihi arkaplan: Geçmişten günümüze çeşitli toplumlarda din, toplum ve devlet ilişkisine dair başlıca karakteristikler. Din ve devlet ilişkisini açıklayan başlıca yaklaşımlar, teori ve modeller. ,İslam dini, tarih ve devlet: İlk dönemden günümüze siyasetin dönüşümüne ilişkin başlıca dönemler, akımlar ve pratikler.,Osmanlı Türkiye tarihinde din devlet ilişkisi: İslam, Bizans devlet geleneği ve din devlet ilişkileri. ,İslami ve laik devlet tartışmalarının felsefi ve sosyolojik boyutları: Değerler geriliminin ekonomi politiği. ,Tek Parti döneminde din, toplum ve devlet ilişkileri.,Çok Partili dönemden günümüze toplum ve devlet ilişkileri. ,Türkiye’de devlet örgütü içinde din: Diyanet İşleri Başkanlığı. ,Dini otoriterizm, anti-demokratik dini rejimler ile din karşıtı anti-demokratik zihniyet ve rejimler. ,Müslümanlara yönelik ayrımcı önyargıyı kavramsallaştırmak: İslamofobi, anti-Müslümanlık, Müslüman düşmanlığı ve diğerleri. ,Kıta Avrupası laikliği, Anglo-Amerikan sekülerizmi ve özgürlüğün sınırlarına ilişkin tartışmalar I: Gelenekleri tanımlamak ve sınır ihtilaflarını somutlaştırmak.,Kıta Avrupası laikliği, Anglo-Amerikan sekülerizmi ve özgürlüğün sınırlarına ilişkin tartışmalar II: Din ve vicdan özgürlüğü açısından incelenmeye değer örnek ve düzenlemeler. ,Din ve vicdan özgürlüğü: Türkiye’deki sorunlar ,Din ve vicdan özgürlüğü: Çözüm tartışmaları ,Din ve vicdan özgürlüğü: Anayasal çerçeve tartışması; konularını içermektedir. |
| Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
| 2.Öğrenciler, din-devlet ilişkileri konusunda geçmişten günümüze nasıl bir ilişki olduğu konusunda bilgi sahibi olur. | 16, 9 | A |
| 1. Öğrenciler, günümüz dünyasında din devlet ilişkisine dair başlıca düzenlemeleri farklı modelleri ve güncel tartışmalarI analiz eder. | 16, 9 | A |
| 3. Öğrenciler, Türkiye'de geçmişten günümüze din devlet ilişkisinin nasıl şekillendiğine, hangi dönemlerde kırılmaların yaşandığına, günümüz insan hakları anlayışlarına ve bu bağlamda din ve vicdan özgürlüğü açısından Türkiye pratiğinin nasıl ele alınabileceğine dair temel bir perspektif edinir. | 16, 9 | A |
| 4. Öğrenciler, din-devlet ilişkilerinin farklı dini ve kültürel coğrafyalardaki şekillenişi hakkındaki bilgi sahibi olur. | 16, 9 | A |
| 5. Öğrenciler din ve vicdan hürriyeti konusunda ayrıntılı değerlendirmelerde bulunur. | 16, 9 | A |
| Öğretim Yöntemleri: | 16: Soru - Cevap Tekniği , 9: Anlatım Yöntemi |
| Ölçme Yöntemleri: | A: Klasik Yazılı Sınav |
Ders Akışı
| Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Tarihi arkaplan: Geçmişten günümüze çeşitli toplumlarda din, toplum ve devlet ilişkisine dair başlıca karakteristikler. Din ve devlet ilişkisini açıklayan başlıca yaklaşımlar, teori ve modeller. | İlgili okumalar yapılacak |
| 2 | İslam dini, tarih ve devlet: İlk dönemden günümüze siyasetin dönüşümüne ilişkin başlıca dönemler, akımlar ve pratikler. | İlgili okumalar yapılacak |
| 3 | Osmanlı Türkiye tarihinde din devlet ilişkisi: İslam, Bizans devlet geleneği ve din devlet ilişkileri. | İlgili okumalar yapılacak |
| 4 | İslami ve laik devlet tartışmalarının felsefi ve sosyolojik boyutları: Değerler geriliminin ekonomi politiği. | İlgili okumalar yapılacak |
| 5 | Tek Parti döneminde din, toplum ve devlet ilişkileri. | İlgili okumalar yapılacak |
| 6 | Çok Partili dönemden günümüze toplum ve devlet ilişkileri. | İlgili okumalar yapılacak |
| 7 | Türkiye’de devlet örgütü içinde din: Diyanet İşleri Başkanlığı. | İlgili okumalar yapılacak |
| 8 | Dini otoriterizm, anti-demokratik dini rejimler ile din karşıtı anti-demokratik zihniyet ve rejimler. | İlgili okumalar yapılacak |
| 9 | Müslümanlara yönelik ayrımcı önyargıyı kavramsallaştırmak: İslamofobi, anti-Müslümanlık, Müslüman düşmanlığı ve diğerleri. | İlgili okumalar yapılacak |
| 10 | Kıta Avrupası laikliği, Anglo-Amerikan sekülerizmi ve özgürlüğün sınırlarına ilişkin tartışmalar I: Gelenekleri tanımlamak ve sınır ihtilaflarını somutlaştırmak. | İlgili okumalar yapılacak |
| 11 | Kıta Avrupası laikliği, Anglo-Amerikan sekülerizmi ve özgürlüğün sınırlarına ilişkin tartışmalar II: Din ve vicdan özgürlüğü açısından incelenmeye değer örnek ve düzenlemeler. | İlgili okumalar yapılacak |
| 12 | Din ve vicdan özgürlüğü: Türkiye’deki sorunlar | İlgili okumalar yapılacak |
| 13 | Din ve vicdan özgürlüğü: Çözüm tartışmaları | İlgili okumalar yapılacak |
| 14 | Din ve vicdan özgürlüğü: Anayasal çerçeve tartışması | İlgili okumalar yapılacak |
| Kaynak |
| T. Jeremy Gunn, Din Özgürlüğü ve Laisite -ABD ile Fransa Arasında Bir Karşılaştırma, Liberte Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2014. S. V. Monsma – J. Christopher Soper, Çoğulculuğun Meydan Okuması –Beş Demokraside Kilise ve Devlet, Liberal Düşünce Topluluğu / Avrupa Komisyonu, Ankara, 2005. Bekir Berat Özipek, “Din ve Vicdan Özgürlüğü: Türkiye İçin Bir Anayasal Çerçeve Önerisi” SDE Analiz, Ankara, Aralık 2011. Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2017. Ahmet Yücekök, Türkiye'de Örgütlenmiş Dinin Sosyo-Ekonomik Tabanı, Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1971. |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
| Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
| No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetiminin araştırma ve uygulamaya yönelik alanlarının temel kavramlarını ve bu alanın temel kuramlarını bilir. | X | |||||
| 2 | Siyaset, siyasal sistem, anayasa, kamu yönetimi ile ilgili olguları çeşitli boyutları ile analiz edebilir; bu alanda yaşanan gelişme ve sorunların nedenlerini kavrar, çözüm getirebilir ve sistematik düşünebilir. | X | |||||
| 3 | Kamu ve özel sektör kuruluşları ile sivil toplum örgütleri ve siyasal parti örgütlerinde, teşkilatlanma, stratejik planlama, politika tasarımı, proje üretme, denetim, karar alma, uygulama ve performans değerlendirme süreçlerinde görev alabilir. | X | |||||
| 4 | Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi alanlarında sosyal ve doğal sistemlerden kaynaklanan karmaşıklıklarla, olgu ve değerlere ilişkin belirsizliklerle baş edebilir. | X | |||||
| 5 | Alanı ile ilgili problemlerin çözümü için kurulan bir ekibin parçası olarak etkinliklerde bulunur, plan ve program yaparak etkinlikleri yönetebilir; akademik araştırma yapabilir. | X | |||||
| 6 | Çalıştığı alanda veri toplar, bu verileri bilişim teknolojilerini etkin kullanarak analizeder, değerlendirir ve eleştirel olarak yorumlayabilir. | X | |||||
| 7 | Yöneticilerin gereksinim duyacakları, ekonomi, işletme, uluslararası ilişkiler, iletişim gibi alanlarda temel kavramları, yöntem ve teknikleri kullanabilir. | ||||||
| 8 | Türkçeyi bilimsel ve mesleki çalışmalarda akıcı ve doğru bir biçimde kullanır. En az bir yabancı dili okuyup anlayabilir. | ||||||
| 9 | Sürekli öğrenmeye açık olarak, olguları eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilir. | X | |||||
| 10 | Sosyal sorumluluk üstlenerek, gönüllük temelinde proje geliştirir ve bu tür etkinliklerde görev alır. | X | |||||
| 11 | Etik değerlere bağlı, insan hakları bilincine sahip, insanlar arasında iletişime açık ve ortak çalışma eğilimi ile hareket edebilir. | X | |||||
| 12 | Kamu ve özel sektör kuruluşlarında modern yönetim teknik ve araçlarını kullanarak yüksek performanslı örgütler oluşturur. | X | |||||
| 13 | Politika sürecinde diğer grup ve kurumların katılımını sağlar, yönetişime açık karar alır ve müzakere sürecini işletebilir. | X | |||||
Değerlendirme Sistemi
| Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
| Ara Sınavın Başarıya Oranı | 20 | |
| Genel Sınavın Başarıya Oranı | 80 | |
| Toplam | 100 | |
| AKTS / İşyükü Tablosu | ||||||
| Etkinlik | Sayı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) | |||
| Ders Saati | 14 | 3 | 42 | |||
| Rehberli Problem Çözme | 0 | 0 | 0 | |||
| Problem Çözümü / Ödev / Proje / Rapor Tanzimi | 0 | 0 | 0 | |||
| Okul Dışı Diğer Faaliyetler | 0 | 0 | 0 | |||
| Proje Sunumu / Seminer | 0 | 0 | 0 | |||
| Kısa Sınav (QUİZ) ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 | |||
| Ara Sınav ve Hazırlığı | 1 | 40 | 40 | |||
| Genel Sınav ve Hazırlığı | 1 | 60 | 60 | |||
| Performans Görevi, Bakım Planı | 0 | 0 | 0 | |||
| Toplam İş Yükü (Saat) | 142 | |||||
| Dersin AKTS Kredisi = Toplam İş Yükü (Saat)/30*=(142/30) | 5 | |||||
| Dersin AKTS Kredisi: *30 saatlik çalışma 1 AKTS kredisi sayılmaktadır. | ||||||
Dersin Detaylı Bilgileri
Ders Tanımı
| Ders | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| TÜRKİYE'DE DİN VE SİYASET | - | Bahar Dönemi | 3+0 | 3 | 5 |
| Ders Programı |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Programa Bağlı Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. Bekir Berat ÖZİPEK |
| Dersi Verenler | Prof.Dr. Bekir Berat ÖZİPEK |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Din ve siyaset arasındaki ilişkiyi teorik ve pratik boyutlarıyla ortaya koymak, geçmişten günümüze, farklı kültür ve coğrafyalarda bu ilişkinin nasıl şekillendiğine dair bilgi vermek ve bu çerçevede Türkiye'de din ile siyaset ilişkisini çeşitli boyutlarıyla tartışarak anlamaya çalışmaktır. |
| Dersin İçeriği | Bu ders; Tarihi arkaplan: Geçmişten günümüze çeşitli toplumlarda din, toplum ve devlet ilişkisine dair başlıca karakteristikler. Din ve devlet ilişkisini açıklayan başlıca yaklaşımlar, teori ve modeller. ,İslam dini, tarih ve devlet: İlk dönemden günümüze siyasetin dönüşümüne ilişkin başlıca dönemler, akımlar ve pratikler.,Osmanlı Türkiye tarihinde din devlet ilişkisi: İslam, Bizans devlet geleneği ve din devlet ilişkileri. ,İslami ve laik devlet tartışmalarının felsefi ve sosyolojik boyutları: Değerler geriliminin ekonomi politiği. ,Tek Parti döneminde din, toplum ve devlet ilişkileri.,Çok Partili dönemden günümüze toplum ve devlet ilişkileri. ,Türkiye’de devlet örgütü içinde din: Diyanet İşleri Başkanlığı. ,Dini otoriterizm, anti-demokratik dini rejimler ile din karşıtı anti-demokratik zihniyet ve rejimler. ,Müslümanlara yönelik ayrımcı önyargıyı kavramsallaştırmak: İslamofobi, anti-Müslümanlık, Müslüman düşmanlığı ve diğerleri. ,Kıta Avrupası laikliği, Anglo-Amerikan sekülerizmi ve özgürlüğün sınırlarına ilişkin tartışmalar I: Gelenekleri tanımlamak ve sınır ihtilaflarını somutlaştırmak.,Kıta Avrupası laikliği, Anglo-Amerikan sekülerizmi ve özgürlüğün sınırlarına ilişkin tartışmalar II: Din ve vicdan özgürlüğü açısından incelenmeye değer örnek ve düzenlemeler. ,Din ve vicdan özgürlüğü: Türkiye’deki sorunlar ,Din ve vicdan özgürlüğü: Çözüm tartışmaları ,Din ve vicdan özgürlüğü: Anayasal çerçeve tartışması; konularını içermektedir. |
| Dersin Öğrenme Kazanımları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
| 2.Öğrenciler, din-devlet ilişkileri konusunda geçmişten günümüze nasıl bir ilişki olduğu konusunda bilgi sahibi olur. | 16, 9 | A |
| 1. Öğrenciler, günümüz dünyasında din devlet ilişkisine dair başlıca düzenlemeleri farklı modelleri ve güncel tartışmalarI analiz eder. | 16, 9 | A |
| 3. Öğrenciler, Türkiye'de geçmişten günümüze din devlet ilişkisinin nasıl şekillendiğine, hangi dönemlerde kırılmaların yaşandığına, günümüz insan hakları anlayışlarına ve bu bağlamda din ve vicdan özgürlüğü açısından Türkiye pratiğinin nasıl ele alınabileceğine dair temel bir perspektif edinir. | 16, 9 | A |
| 4. Öğrenciler, din-devlet ilişkilerinin farklı dini ve kültürel coğrafyalardaki şekillenişi hakkındaki bilgi sahibi olur. | 16, 9 | A |
| 5. Öğrenciler din ve vicdan hürriyeti konusunda ayrıntılı değerlendirmelerde bulunur. | 16, 9 | A |
| Öğretim Yöntemleri: | 16: Soru - Cevap Tekniği , 9: Anlatım Yöntemi |
| Ölçme Yöntemleri: | A: Klasik Yazılı Sınav |
Ders Akışı
| Sıra | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Tarihi arkaplan: Geçmişten günümüze çeşitli toplumlarda din, toplum ve devlet ilişkisine dair başlıca karakteristikler. Din ve devlet ilişkisini açıklayan başlıca yaklaşımlar, teori ve modeller. | İlgili okumalar yapılacak |
| 2 | İslam dini, tarih ve devlet: İlk dönemden günümüze siyasetin dönüşümüne ilişkin başlıca dönemler, akımlar ve pratikler. | İlgili okumalar yapılacak |
| 3 | Osmanlı Türkiye tarihinde din devlet ilişkisi: İslam, Bizans devlet geleneği ve din devlet ilişkileri. | İlgili okumalar yapılacak |
| 4 | İslami ve laik devlet tartışmalarının felsefi ve sosyolojik boyutları: Değerler geriliminin ekonomi politiği. | İlgili okumalar yapılacak |
| 5 | Tek Parti döneminde din, toplum ve devlet ilişkileri. | İlgili okumalar yapılacak |
| 6 | Çok Partili dönemden günümüze toplum ve devlet ilişkileri. | İlgili okumalar yapılacak |
| 7 | Türkiye’de devlet örgütü içinde din: Diyanet İşleri Başkanlığı. | İlgili okumalar yapılacak |
| 8 | Dini otoriterizm, anti-demokratik dini rejimler ile din karşıtı anti-demokratik zihniyet ve rejimler. | İlgili okumalar yapılacak |
| 9 | Müslümanlara yönelik ayrımcı önyargıyı kavramsallaştırmak: İslamofobi, anti-Müslümanlık, Müslüman düşmanlığı ve diğerleri. | İlgili okumalar yapılacak |
| 10 | Kıta Avrupası laikliği, Anglo-Amerikan sekülerizmi ve özgürlüğün sınırlarına ilişkin tartışmalar I: Gelenekleri tanımlamak ve sınır ihtilaflarını somutlaştırmak. | İlgili okumalar yapılacak |
| 11 | Kıta Avrupası laikliği, Anglo-Amerikan sekülerizmi ve özgürlüğün sınırlarına ilişkin tartışmalar II: Din ve vicdan özgürlüğü açısından incelenmeye değer örnek ve düzenlemeler. | İlgili okumalar yapılacak |
| 12 | Din ve vicdan özgürlüğü: Türkiye’deki sorunlar | İlgili okumalar yapılacak |
| 13 | Din ve vicdan özgürlüğü: Çözüm tartışmaları | İlgili okumalar yapılacak |
| 14 | Din ve vicdan özgürlüğü: Anayasal çerçeve tartışması | İlgili okumalar yapılacak |
| Kaynak |
| T. Jeremy Gunn, Din Özgürlüğü ve Laisite -ABD ile Fransa Arasında Bir Karşılaştırma, Liberte Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2014. S. V. Monsma – J. Christopher Soper, Çoğulculuğun Meydan Okuması –Beş Demokraside Kilise ve Devlet, Liberal Düşünce Topluluğu / Avrupa Komisyonu, Ankara, 2005. Bekir Berat Özipek, “Din ve Vicdan Özgürlüğü: Türkiye İçin Bir Anayasal Çerçeve Önerisi” SDE Analiz, Ankara, Aralık 2011. Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2017. Ahmet Yücekök, Türkiye'de Örgütlenmiş Dinin Sosyo-Ekonomik Tabanı, Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1971. |
Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı
| Dersin Program Yeterliliklerine Katkısı | |||||||
| No | Program Yeterliliği | Katkı Düzeyi | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetiminin araştırma ve uygulamaya yönelik alanlarının temel kavramlarını ve bu alanın temel kuramlarını bilir. | X | |||||
| 2 | Siyaset, siyasal sistem, anayasa, kamu yönetimi ile ilgili olguları çeşitli boyutları ile analiz edebilir; bu alanda yaşanan gelişme ve sorunların nedenlerini kavrar, çözüm getirebilir ve sistematik düşünebilir. | X | |||||
| 3 | Kamu ve özel sektör kuruluşları ile sivil toplum örgütleri ve siyasal parti örgütlerinde, teşkilatlanma, stratejik planlama, politika tasarımı, proje üretme, denetim, karar alma, uygulama ve performans değerlendirme süreçlerinde görev alabilir. | X | |||||
| 4 | Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi alanlarında sosyal ve doğal sistemlerden kaynaklanan karmaşıklıklarla, olgu ve değerlere ilişkin belirsizliklerle baş edebilir. | X | |||||
| 5 | Alanı ile ilgili problemlerin çözümü için kurulan bir ekibin parçası olarak etkinliklerde bulunur, plan ve program yaparak etkinlikleri yönetebilir; akademik araştırma yapabilir. | X | |||||
| 6 | Çalıştığı alanda veri toplar, bu verileri bilişim teknolojilerini etkin kullanarak analizeder, değerlendirir ve eleştirel olarak yorumlayabilir. | X | |||||
| 7 | Yöneticilerin gereksinim duyacakları, ekonomi, işletme, uluslararası ilişkiler, iletişim gibi alanlarda temel kavramları, yöntem ve teknikleri kullanabilir. | ||||||
| 8 | Türkçeyi bilimsel ve mesleki çalışmalarda akıcı ve doğru bir biçimde kullanır. En az bir yabancı dili okuyup anlayabilir. | ||||||
| 9 | Sürekli öğrenmeye açık olarak, olguları eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilir. | X | |||||
| 10 | Sosyal sorumluluk üstlenerek, gönüllük temelinde proje geliştirir ve bu tür etkinliklerde görev alır. | X | |||||
| 11 | Etik değerlere bağlı, insan hakları bilincine sahip, insanlar arasında iletişime açık ve ortak çalışma eğilimi ile hareket edebilir. | X | |||||
| 12 | Kamu ve özel sektör kuruluşlarında modern yönetim teknik ve araçlarını kullanarak yüksek performanslı örgütler oluşturur. | X | |||||
| 13 | Politika sürecinde diğer grup ve kurumların katılımını sağlar, yönetişime açık karar alır ve müzakere sürecini işletebilir. | X | |||||
Değerlendirme Sistemi
| Katkı Düzeyi | Mutlak Değerlendirme | |
| Ara Sınavın Başarıya Oranı | 20 | |
| Genel Sınavın Başarıya Oranı | 80 | |
| Toplam | 100 | |